Constantinus ve Helena Kilisesi

Constantinus ve Helena Kilisesi, Niğde’nin 8 km. kuzeydoğusunda, Niğde-Kayseri kara ve demir yolu yakınındaki Yenimahalle Köyü sınırları içindeki çukur bir arazide kalan antik dönem kilisesidir ve "Konstantin Bazilikası" olarak da bilinir. Konstantin ve Helena Kilisesi’nin Constantinus ve annesi Helena adına yaptırıldığı sanılmaktadır. Tarihi kilise yapısının ilk kurtarma, koruma ve kazı çalışmaları 1996 yılında başlanarak bölge koruma altına alınmıştır. 1996 da başlayan bu çalışmalar 2011 yılı itibarı ile büyük oranda tamamlanmıştır. Yapı üzerinde gerçekleştirilen her çalışmayla birlikte kilise ile ilgili bulgulara erişilmiştir. Bu bulgular ışında yapı 6. yüzyıla tarihlendirmiştir. Sonrasında ise yapı Orta Bizans döneminde büyük bir değişiklik geçirmiş ve 11. ve 12 yüzyıllarda günümüze kadar gelebilen ve halen görülebilen duvar resimleri yapılmıştır. 1900’lı yılların başlarına kadar orta nefi kilise olarak kullanılan yapı, 1923 sonrasında bölgede yaşayanlar tarafından elma deposu olarak kullanılmıştır. Kilisenin temel ve apsid kalıntıları günümüze gelebilmiştir. Moloz taştan ve tuğla hatılı olarak yapılan kilise üç nefli bir bazilika planındadır. Naos iki sıra paye ile üç nefe ayrılmıştır. Üst örtüsünü belirleyecek bir kalıntıya rastlanmamakla beraber, kırma çatılı olduğu sanılmaktadır. Apsis dışarıya taşkın yuvarlak bir niş şeklinde olup, iki yanında diakonikon ve protesis hücreleri bulunmaktadır. Apsis üzerinde bozulmuş olmalarına rağmen fresk izleri görülmektedir.