Ani Harabeleri Hakkında

Kars’ ın şehir merkezine 48 km mesafede, Türkiye-Ermenistan sınırına yakın Arpaçay kenarında yer alan Ani Harabeleri, yüzyıllardır pek çok uygarlığa beşiklik eden ve çok sayıda savaşa tanıklık eden bir kent. Bir zamanlar bölgenin en önemli merkezi olarak nitelendirilen Ani Harabeleri, "1001 Kilise Şehri" olarak da anılıyor.

Bugüne kadar 40 kilisenin, şapelin ve anıt mezarın tespit edildiği Ani Harabeleri, Ermeni Bagratuni Hanedanlığı döneminde önemli bir güç ve kültür merkezi olmuş. Sayısız depreme ve savaşa tanıklık etmiş olan kentte, 2011 yılından beri kazı ve restorasyon çalışmaları devam ediyor.

Ani Harabeleri, şu an UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ nde yer alıyor ancak kalıcı listeye girebilmesi için uğraşlar sürüyor. Ani Harabaleri’ ni çevreleyen surların iç kısmı, oldukça geniş bir tarihi alan. Bu alanda Bagratuni Ermenilerinden Bizanslılara, Selçuklulardan Gürcülere ve Osmanlılara kadar pek çok kalıntı bulunuyor.

Kenti çevreleyen surlar, Bagratuni Hanedanlığı zamanında savunma amaçlı olarak yapılmış. Bu surlar, önce Bagratuni ile Bizans arasında, sonrasında ise Bizans ile Selçuklu arasında kanlı çatışmalara tanık olmuş. Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan Ani, bu özelliğinden dolayı dönemin zengin kentleri arasında yer alarak oldukça önemli bir yere sahip olmuş.

Tarih sahnesinde çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapmış olan Ani Harabeleri, hem Ermeni hem de Gürcü ve Selçuklu mimarisinin seçkin örneklerini teşkil ediyor. 1319 yılında gerçekleşen depremde ağır bir şekilde hasar gören Ani Harabeleri, sonrasında ise Timur tarafından ele geçirilerek tahrip edilmiş.

Tüm bunlara rağmen kentte yaşam 1535 Osmanlı-İran savaşına dek sürmüş fakat bu tarihten itibaren terk edilmiş.

Ani Harabeleri, sırasıyla 1877-78 Osmanlı-Rus savaşında Rusların, Birinci Dünya Savaşı sonrası yeniden Osmanlıların, sonrasında yeni kurulan Ermenistan Cumhuriyeti’ nin eline geçti ve 1920’ de Kurtuluş Savaşı sırasında son kez Türkiye Cumhuriyeti’ nin sınırlarına dahil oldu.

78 hektarlık bir alana ve 4500 metre boyunca surla çevrili olan Ani Harabeleri, en parlak dönemini 2. Smpat (977-989) ve oğlu Gagik (989-1020) döneminde yaşamış. Bu dönemlerde, Ani’ nin nüfusunun 100. 000’ i geçtiği tahmin ediliyor.

Olur da bir gün yolunuz Kars’ a düşerse eğer, Ani Harabeleri’ ni de görmeyi ihmal etmeyin. Şimdiden keyifli bir tatil geçirmenizi dileriz.