8 Mart Dünya Kadınlar Günü Ne Zaman ve Nasıl Ortaya Çıktı?

Birleşmiş Milletler tarafından her yıl 8 Mart'ta kutlanan Dünya Kadınlar Günü, kadınların ortak taleplerini haykırdıkları ve eşitlik için mücadele ettikleri bir gündür. Dünyanın dört bir yanından kadınlar, bu özel günde seslerini yükselterek aslında her gün süren direnişlerini eş zamanlı haykırmaktadır. Peki, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nasıl ve ne zaman ortaya çıktı, tarihçesi nedir?

Dünya Kadınlar Günü Nasıl Ortaya Çıktı?

Kökleri 19. yüzyıla uzanan 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nün temelinde, kadınların daha iyi çalışma koşulları ve eşit haklara kavuşma mücadelesi yatmaktadır. 8 Mart 1857 tarihinde, ABD’nin New York kentinde, 40.000 dokuma işçisi kadın daha iyi haklara ve çalışma koşullarına sahip olmak için düşük ücreti insanlık dışı çalışma koşullarını ve uzun çalışma saatlerini protesto ederek bir tekstil fabrikasında greve başladılar. Polisin işçilere saldırması ve onları fabrikaya kilitlemesinden sonra ortaya çıkan yangında işçilerin fabrika önüne kurulan barikattan kaçamaması sebebiyle 129 kadın işçi can verdi.

20. yüzyılın başlarında, kadınların oy hakkı ve eşitlik mücadelesi ivme kazandı. 26-27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka’nın Kopenhag kentinde 2. Enternasyonele bağlı kadınlar toplantısında (Uluslararası Sosyalist Kadınlar Toplantısı) Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nin önderlerinden Clara Zetkin 8 Mart 1857 tarihinde yangında ölen kadın işçilerin anısına 8 Mart tarihinin Uluslararası Kadınlar Günü olması fikrini oylamaya sundu ve bu fikir oy birliğiyle kabul edildi.

1910 yılında Kopenhag'da düzenlenen Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı'nda, Clara Zetkin önderliğinde 8 Mart'ın "Uluslararası Kadınlar Günü" olarak kabul edilmesi önerildi. Bu öneri oybirliği ile kabul edildi ve ilk kez 1911 yılında Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre'de kutlandı. 

Kadın haklarını koruma mücadelesinde 1977 yılı büyük bir önem taşıyor. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, zamanla tüm dünyaya yayıldı ve Birleşmiş Milletler tarafından da 1977 yılında resmi olarak kabul edildi ve bu yıl Uluslararası kadınlar yılı olarak kutlandı. Yapılan etkinliklerle beraber Birleşmiş Milletler’de 8 Mart, Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanmaya başladı. 1977 yılında Birleşmiş Milletler genel kurulunda 8 Mart kadın hakları uluslararası barış günü olarak kabul edilmiş bu kabule gerekçe olarak iki neden gösterilmiş: Bunlar dünya barışının sağlanması ve korunması, sosyal gelişim ve temel insan haklarının kullanılması adına kadınların eşitlik ve kendilerini geliştirmelerine olanak sağlama isteğiydi. Bu düşünce beraberinde kadınlara eşit haklar verilmesinin dünya barışını güçlendireceği düşünüldü ve kabul edildi.

Türkiye’de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü

Türkiye’de kadın hareketlerinin tarihi Cumhuriyet öncesine kadar uzanıyor. Dünyada eşit haklar isteyen kadınların mücadelesinden etkilenen Türkiyeli kadınlar eğitim, çalışma ve oy hakkı için seslerini 100 yıldan daha uzun bir süredir duyurmaya çalışıyorlar. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan itibaren kadınların eşit haklara sahip olması gerektiği gibi aydınlık bir düşünceyle dünyadaki birçok ülkeden önce Türkiye’deki Kadınlara (seçme ve seçilme gibi) haklar verilmiş. Yine de yapılan araştırmalar neticesinde Türkiye’deki kadınların büyük bir oranının okuma-yazma, eğitim düzeyi, çalışma yaşamına ve siyasi yaşama aktif katılım gibi konularda daha düşük veriler elde edilmiştir.

Türkiye’de 8 Mart kadınlar günü ilk defa 1921 yılında Rahime Selimova ve Cemile Nuşirvanova isimli kız kardeşlerin girişimi ile gerçekleşti. Bu tarih sonrasında yıllar boyu 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kutlamalarına izin verilmedi. 1975 yılında ise Birleşmiş Milletler Kadın On Yılı ilan edildi Türkiye’de bu kapsamda değerlendirildiği için 1975 yılında Türkiye’de kadın yılı Kongresi yapıldı.

Tüm Emekçi Kadınların 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nü Kutlu Olsun

8 Mart görüldüğü üzere Emekçi kadınların sömürüye karşı mücadelesinin evrensel bir simgesi ve insanlığın gerçek kurtuluşu yönündeki mücadelenin bir parçasıdır. Dolayısıyla bugünü yalnızca bir kutlama olarak değil anma günü olarak da değerlendirebiliriz. Bugün dünyadaki bütün kadınların eşit haklara ve özgürlüğe sahip olması için 8 Mart Dünya Kadınlar Günü tarihin en önemli günlerinden biri. Bu bilinçte hareket eden her birey aynı zamanda kendi sınırlarını ve özgürlük haklarını korumakla kalmayıp daha rahat bir yaşam sürme konusunda da kendi yolunu aydınlatmış olacaktır. 

Günümüzde Dünya Kadınlar Günü, kadınlar ve diğer bireyler için daha farklı anlamlar taşımaktadır. Artık 8 Mart kadın hakları açısından bugünlere nasıl gelindiğinin hatırlanmasını sağlayan özel bir gündür dolayısıyla 8 Mart temelde bir anma günüdür. Dünyada en yoksul insanların büyük bir çoğunluğu, yaklaşık olarak %70’i kadınlardır. Dünyada eğitim almamış insanların üçte ikisi yine kadınlardır dolayısıyla bu günün anlam ve önemi kadınlar açısından ve hakların korunması açısından oldukça anlamlıdır. Neredekal.com editörleri olarak tüm emekçi kadınların 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nü kutlarız! Daha özgür, eşit ve güzel bir dünya dileğiyle...