"Damak Çatlatan" diye bir deyim vardır ya hani, ülkemizde bu şekilde tanımlanan birçok yöre mutfağı olmasına rağmen, lezzeti dünyaca tescillenmiş ve adı UNESCO’nun gastronomi alanındaki en yaratıcı şehirler ağına kaydedilmiş 4 şehrimiz var. Bunlardan biri de Afyonkarahisar! (Diğerlerini merak ediyorsanız onlar da Gaziantep, Hatay ve Kayseri) Çorbalardan kebaplara, böreklerden pidelere kadar epey geniş bir skalaya yayılan lezzetlere yakından bakalım. Hazırsanız, Afyonkarahisar gastronomi rehberimize başlayalım.
{ad:0}{search:afyonkarahisar-otelleri,Afyonkarahisar Otelleri}
İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan ve hem tarihi hem de kültürel zenginliklere sahip olan bu şehir, gastronomi açısından oldukça zengin. Dolayısıyla Afyon'da ne yenir sorusuna verilebilecek oldukça fazla cevap var. Biz çorbalarla başlayalım.
Anadolu'nun serin kış günlerinde ısınmak için çareyi taneli buğdaylarından yoğurtlu lezzetlerine, et suyuyla birleşen baharatlarından tandır ateşinde dumanlanan yumurtalarına kadar birçok farklı çeşidiyle çorbalarında bulabilirsiniz.
Doktorların "kışın bol bol için" dediği paça çorbası Afyon mutfağında Paçık olarak biliniyor. Lokantalarda servis edilirken yanına tırnak pide konuluyor. Sarımsaklı, tereyağlı bu çorba en az şehrin kaplıcaları kadar şifalı.
İç Anadolu Bölgesi’nde de yapılan çorbanın en baş malzemesi mercimek. Mercimeklerin çarptığı sakallar da bir diğer baskın malzeme olan erişteler olsa gerek. Bu çorba da mis gibi kokan tereyağının kattığı lezzet ve şifalı proteini ile ayaz Afyon kışlarının kalkanı.
Afyon’da Çorba Nerede İçilir: Numan Usta, Etci Baba, Salim Usta, İkbal Lokantası, Aşçı Bacaksız, Musakka Restaurant. Küçük bir not olarak; Afyon’da yemek sonrası final, hem şükretmek hem de hazmetmek için bamya çorbası ile yapılıyor.
Afyonkarahisar, Türk mutfağının zengin lezzetlerine katkı vermeye 'ana yemek' kategorisinde de devam ediyor elbette. Şehre özgü bazı ana yemekler şunlar:
Şehrin davet yemeklerinin baş tacı keşkek. Afyon’un her yerinde birçok lokanta menüsünde bulabiliyorsunuz ama en çok da Şuhut ilçesinin bir yemeği olarak biliniyor. Bu yemek birçok bölgemizde tavuk etli yapılsa da Afyon usulü olanı ya sade oluyor ya da kırmızı parça et kullanılıyor. Yemeğin pişmesi ise en az 4 saati alıyor. Dövme, aşurelik buğday ve nohutun başrol oynadığı yemeğe kaymak da konulması Afyon için hiç de şaşırtıcı değil.
Başka yerlerde yemişliğiniz olsa bile Afyon’da yapılan Çullama Köfte, malzemeleri yöreden temin edildiğinden daha bir Afyonlu, daha bir lezzetli. Adının "çullama" olmasının sebebi ise köfte yoğrulup şekil verildikten sonra batırılıp bulandığı unlu yumurtalı karışımın adının "çul" olması. İç harçların ve Afyonlu ellerin hüneriyle yemeye doyulmayan bu eşsiz lezzetin belki de tek düşündüren tarafı bol yağda kızartılması.
Göce Köftesi’nde ise et yerine göce ve düğü (ince bulgur – buğday) kullanılıyor ve bol nane - yoğurtla servis ediliyor.
Konya’da da yapılıyor bu yemekten ama Afyon’da yapılanı etiyle kemiğiyle Afyonlu! Küçük arpacık soğanla parça etin muhteşem arkadaşlığından doğan bu lezzet yedikten sonra kolay kolay unutulmuyor.
Hemen hemen her ilimizin kendine has bir kebabı var. Ve tabii bu kebapların başkahramanı da et! Eskilerde en çok da Ramazan aylarında sofraya konulan Afyon Kebabı günümüzde zanaatkar et lokantalarının da olmazsa olmazı. Sinirleri alınmış kuzu etinin saatlerce kaynatılması ve pamuk gibi yumuşacık bir dokuya kavuşmasıyla kebabın en zor ve en önemli aşaması da tamamlanmış oluyor. Etlerin altına pideler seriliyor ve yanında da yoğurt iyi gidiyor. Baharatsız ve sossuz olsa da yemelere doyamıyorsunuz.
Afyon’da patlıcan demek bir yemeğin tadı tuzu demek. Bu yüzden yöre mutfağında 20’den fazla patlıcan yemeği var. Patlıcan böreği ise isminin aksine bir börek değil, yani içinde hamur yok. Kızarmış patlıcan, yumurta, kıyma ve baharatlarla karıştırılıp dümdüz bir şekilde tepsiye döşeniyor. Farklı bir tat, farklı bir harman!
Sarmayı kim sevmez ki? İster etli ister zeytinyağlı hiç fark etmez. Her biri emek emek sarılmış dolmaların hazırlanması çok zaman alırken nedense yerken çabucak biter. Afyon’un sarmasının farkı ise asma yaprağı yerine labada, pirinç yerine ince bulgur- buğday (düğü – göce) kullanılması. Et konulmadan yapılan bu zeytinyağlı lezzeti öğlen veya akşam öğünlerinde tüketebilirsiniz.
Afyon ana yemekleri Nur Lokantası, Musakka Restaurant, Lale Pide, Sarıdede Fırın Kebap, Şuhut Hacıbey Lokantası, Salim Usta, Mihrioğlu Konağı, Aşcı Bacaksız, Etci Baba'da yenilebilir.
Afyon'da tandırlardan yükselen mis gibi hamur işi kokuları şehrin sokaklarını sarıyor. Gelin bu hamur işlerine yakından bakalım.
Kahvaltının ve çay saatlerinin olmazsa olmazı Bükme ve Ağzı Açık Afyon’un kendine özgü böreği desek doğrudur. Bükme mayalı bir hamur ve içine haşlanmış mercimek konularak fırınlanıyor. Ağzı Açık’ın Bükme’den farkı şeklinin değişik olması ve iç malzeme olarak peynir ya da sarımsaklı kıyma kullanılması. Her ikisi de sıcakken yenildiğinde ağızda çıtır çıtır dağılan bir lezzetken hemen tüketmeseniz de uzun bir süre saklanabiliyor.
Hamur işi alternatiflerinden bir çay arkadaşı daha. Çıtır çıtır bu pide, Ağzı Açık ve Bükme ile bir arada düşünüldüğünde Afyon’da çay içmek oldukça şişmanlatıcı bir eyleme dönüşüyor.
Afyon’da Hamur İşleri Nerede Yenir: Kayra Börek, Salim Usta, Lale Pide ve ekmek fırınlarının çoğu.
Bu lezzet yolculuğunda belki de en unutulmaz durağımız şehrin tatlıları... Afyon lokumdan kaymağa, ekmek kadayıfından helvasına kadar birçok tatlıyla damakları şenlendiriyor.
Haşhaş hem tatlılarda hem de hamur işlerinde bolca kullanılıyor Afyon’da. Tatlıya girdiğinde yerken çıtır çıtır mayhoş bir lezzet bırakıyor ağızda. Düğülü Haşhaş Tatlısı da bir çeşit revani ve içine giren birkaç değişik malzemeyle şehrin yöresel bir lezzetine dönüşüveriyor. Servis edilirken üzerine kaymak konulan bu tatlı öyle bildiğiniz şerbetli tatlı bayıcılığında değil. Et yemeklerinin üzerine iyi gidiyor.
Baklava bildiğimiz baklava. Ama Afyon’da hamuru sanki daha ince ve şekli de hurma gibi. Şerbetli olmasından dolayı kilo aldıran bu tatlıyı yerken sınır koymak çok önemli; Tabii yapabilirseniz. :)
Afyon Tatlıları Nerede Yenir: Salim Usta, Aftat, Nur Lokantası, Hidayet Abi’nin Yeri, Enveröney Kaymakçızade
Afyon'da sucuktan kaymağa, lokumdan kaymağa her biri birbirinden özgün ve lezzetli bu yöresel yiyecekler, şehrin kültürel mirasının en önemli parçaları arasında.
Uzun Çarşı’da ve merkezdeki birçok caddede karşılaşacaksınız sucuk dükkanlarıyla. Şehrin sucuklarının neden bu kadar lezzetli olduğuna gelince; Afyon’da hayvancılık en önemli geçim kaynaklarından olup sadece sucuk değil tüm et ürünlerinde yöresel bir lezzetin farkını anlayabiliyorsunuz. Afyon’la özdeşleşmiş Cumhuriyet, İkbal, İpek gibi köklü markaların yanında kasaplar da sucuk yapıyorlar ve Afyonlular sucuk alırken en çok da kasaplardan almayı tercih ediyorlar. Eğer yemek yemeye vaktiniz yoksa Afyon’un yöresel fast-foodu olan sucuk ekmek ayakta atıştırmak için en lezzetli alternatif.
Tatlıyla arası olmayanların bile huyunu değiştiren bir lezzet Afyon lokumu. Kaymaklısından, fıstıklısına birçok çeşidiyle akıl çelen lokum dükkanlarının kokusunu içinize çekseniz bile yeter. Altınay, Öz Taylan Yayla Şekerleme ve Uzun Çarşı dahil birçok yerde karşılaşacağınız lokumcuların hepsinde bu nefis kokuyu bulabilirsiniz.
Girdiği her yemeği, her tatlıyı şenlendiren; hele de kahvaltılarda parmak yedirten bir lezzet kaymak. Yapan elin hüneri mi yoksa sütün kalitesi mi karar veremeseniz de Afyon da manda sütü kullanılarak yapılan bu ürünün tadını başka yerde bulamıyorsunuz. Eğer stabil bir ısıda taşıyabileceğinizi düşünüyorsanız bavulunuza koyup getirebilirsiniz. Afyon kaymağının tatlısı yapılıyor, ayrıca ekmek kadayıfı da onsuz olmuyor.
Ayrıca Afyonkarahisar'da yapmadan dönme dediğimiz önerilerimizi anlattığımız içeriğimize buradan ulaşabilirsiniz. Birbirinden farklı otel seçeneklerini incelemek isterseniz de sizleri şuraya alalım. Şimdiden afiyet olsun!
Afyonkarahisar'ı gezmek ve şehir hakkında bilgi almak isteyenler de Afyonkarahisar Gezi Rehberi'mize bakabilirler.