İstanbul'un Arka Sokakları: Kadıköy, Yeldeğirmeni

Kadıköy, İstanbul’da Anadolu yakası denilince akla ilk gelen yerlerden biri. Bu yazımızda bahsedeceğimiz Yeldeğirmeni ise Kadıköy’ün bağrından kopmuş, daha doğrusu kopmamış ama bir nevi özerkliğini ilan etmiş en popüler mahallesi. Şehir içinde sürprizli keşiflere gönüllüyseniz ve rıhtımdan yukarı doğru yürümek de zor gelmiyorsa haydi biraz mahalle havası almaya! Havasıyla tanışmak için bir gününüzü, bilemediniz günün dörtte üçünü buraya ayırın deriz.

Yeldeğirmeni Nasıl Bir Mahalle?

Osmanlı Sultanı I. Abdülhamit’in sarayın un ihtiyacını gidermek için 18. yüzyılda yaptırdığı 4 yel değirmeni vermiş semte ismini. Artık yerlerinde yeller esse de, bu değirmenleri mahalledeki fırınların logolarında sıklıkla görebiliyorsunuz. Yeldeğirmeni eski İstanbulluların bildiği, genç kuşağın ise 80’li yılların dizilerinden takip ettiği mahalle kültürünün temsilcisi bir nevi. Ama evrim geçirmiş, kültürel altyapısı sağlamlaştırılmış, dinamiği artırılmış bir mahalle diyelim ki emeği geçenlere haksızlık olmasın. Çünkü burası eski yapıları, o yapıların duvarlarındaki sanat ve enerjisi yüksek mekanlarıyla sanatçıların emeği. Semtin sokak yapısı 19. Yüzyıl başlarında oluşmaya başlamış ve Kadıköy’ün ilk postanesiyle çok katlı ilk apartmanları bu semtte yapılmış. Eskilerde azınlıkların yaşadığı bir muhit olduğu için Art-Nouveau (zarafetin ön plana çıktığı yeni sanat anlamına geliyor) tarzındaki bu apartmanların çoğu da Kuzguncuk’tan buraya taşınan Yahudilerden kalmış. Nostaljik bir dokuya sahip bu keyifli mahalleye sonraları muralların da katılmasıyla farklı bir hareket gelmiş ve film - dizi setleri de buraya taşınmaya başlanmış.

Yeldeğirmeni’ne Farklı Bir Ruh Katan Murallar!

Mural derken apartmanların dış cephelerine yapılan resimlerden bahsediyoruz. Birçok kişi bu resimleri grafitti olarak da adlandırıyor ama grafitti ile Mural arasında bir takım farklar var, şöyle ki; Her ikisi de sanat ve her ikisinde de emek var. Ama grafitti biraz kaçak bir sanat ki gizli saklı ve yap kaç tekniğiyle yapılıyor. Grafitti sanatçıları apar topar yaptıkları bu eserden para kazanmıyor, sadece hayallerini başkalarına tanıtmış oluyor. Mural ise belediyelerin izniyle sipariş olarak yapılıyor ve sanatçı yaptığı iş için ücret alıyor. Tabii yapılan iş yasal olunca da daha esnek vakitlere yayıp daha detaylı, daha büyük işler çıkarabiliyor. Yeldeğirmeni’nin böyle sanatsal murallarla dolması ise 2012 yılında Kadıköy Belediyesi ve Çekül’ün birlikte organize ettiği ‘Mural-İst’ etkinliğiyle olmuş. {product:44650}

Yeldeğirmeni’ni Diğer Mahallelerden Ayıran Özellikler

• Market kültürü, hele de hiperine alışık olanlara ‘allahallah’ dedirtecek ilk şey burada sadece bakkalların olması.
• Yaşlısı, genci, enteli, öğrencisi, camına çamaşır ipi gereni, evinde piyano çalanı, çello çalanı, Ermeni’si, Müslümanıyla renkli mozaik hali.
• Mis gibi kahve kokması.
• Kedi köpek bolluğundan anlaşılabileceği gibi hayvan sevmesi…

Yeldeğirmeni’nde Gezilecek Yerler

Mahallenin içindeki gezi rotasını görülecek tarihi binalar, girilecek konsept kafe-mekanlar, antikacılar, bit pazarları gibi birçok kategoriye ayırabilirsiniz. Yüzyıllarca dinlerin bir arada yaşadığı semtte Rasimpaşa Camii, Hemdat İsrael Sinagogu ve Rum Ortodoks Kilisesi bu kardeşliğin simgesi olan yapılar. Bir 19. Yüzyıl yapısı olan vitraylı camlarıyla ünlü Notre Dame Du Rosaire Kilisesi ise artık konserleri ve çeşitli etkinlikleriyle semtin sanat merkezi olarak hizmet vermekte. {product:36640}

Haydarpaşa Tren Garı’nın yapıldığı tarihlerde inşaatta çalışan Alman mühendislerin konakladığı asırlık İtalyan Apartmanı ile Kehribardji, Celal Muhtar, Demirciyan ve Valpreda apartmanları da görülmeye değer. Bir de Kadıköy’e metroyla gelenlerin bildiği Ayrılık Çeşmesi’nden bahsedelim ki burası gerçekten de insanların birbirinden ayrılırken çok gözyaşı döktüğü duygu seli bir durak. Geçmişte hacca veya askere gidenler buradan uğurlandığı için bu ismi almış. Tren yolunun paraleli ise geçmişte bir genelev sokağıymış. Gel zaman git zaman arkasına Tepe Nautilus AVM yapılarak duygusal hava birazcık dağıtılmış.

Tarih turu ve kulak çınlatıp, rahmet okutan hikayelerinin yanı sıra nostaljinin en güzel güzel halini yaşatan antikacılar da semtin gezilesi yerlerinden. Macit Erbulak sokağa girdiğinizde çok eski koleksiyon eserlerden, yekpare parçalara kadar birçok şey bulabiliyorsunuz. Semtin kafelerindeki menüler çok cazip olsa da, canınız sokak simidi isterse buradaki fırınların çok iyi simit yaptığını da ayrıyeten belirtelim.

Yeldeğirmeni’nin En Popüler Mekanları

Hani bu mahalle kahve kokuyor demiştik ya; Cafe Mu hem bu kokunun hem de keyifli kahvaltıların mekanı. Kahvaltının bir diğer alternatifi de ekonomik fiyatları ve doyuran menüsüyle Küff. Breakfast Of Pan (BOP) küçük ama lezzetli menüsüyle, Kütük tostlarıyla, Damla Pide ise klasik çay-pidesiyle favori mekanlardan. Haydarpaşa Tren Garı’nın dekorundan esinlenen Garda, vegan köfteleriyle Muhtelif Mekan, vegan tatlısıyla Mahatma gibi sıradışı mekanlar da Yeldeğirmeni’ni keşfederken tanışmaya değer.

Yeldeğirmeni Kadıköy’ün Neresinde?

Kadıköy’ün tepelerinde konumlanan bu mahalleye rıhtımın karşısındaki tüm sokaklardan biraz yokuş çıkarak ulaşabiliyorsunuz. Araca binmenize gerek yok, sağlı sollu mekanlarla keyifli bir yürüyüş sizi bekliyor. {product:45578}{search:kadikoy-otelleri,Kadıköy Otelleri}