Eskişehir Gastronomi Rehberi

Eskişehir denilince akla ilk gelen cıvıl cıvıl bir gençlik oluyor. Ülkemizin en köklü ve eski üniversitelerinden Anadolu Üniversitesi’nin bu şehirde olması kenti her daim capcanlı kılıyor. Eskişehir, ülkenin doğusundan batısına her yere yakın sayılabilecek mesafesi ve keşfe değer çehresiyle de hafta sonları ile bayram tatillerinde dolup taşıyor. Şehre bayram dönemlerinde ya da sömestr tatilinde bir seyahat planlıyorsanız önerimiz tren biletinizi erken alıp, otel rezervasyonunuzu da geçe bırakmamanız! 

Tarih, kültür, sanatla dolu renkli rotası ve eğlenceli mekanlarıyla, tanıyınca ‘yine gelirim’ diyor ve seviyorsunuz Eskişehir’i! Eğer zamanınız varsa Eskişehir gezilecek yerler listenize onlarca müze, tarihi mekan, park – bahçe ismi yazabiliyor, şehir içi ulaşım ağı ve birbirine çok da uzak olmayan mesafelerle gezmek istediğiniz birçok yere de kolayca ulaşabiliyorsunuz. Ama kentin tek cazibesi de sadece gezilecek – görülecek yerleri değil, mutfağı da damak şenlendirici. Kırım, Balkan ve Kafkas mutfağından lezzet esintileri taşıyan Eskişehir sofralarından mutlu kalkmanız garanti. Baştan belirtelim ki Eskişehir sadece midenizi bastıran, açlığınızı gideren lezzetlerden ibaret bir yer değil. Hamur işlerindeki hüneri Tatarlar'dan yadigar, Anadolu lezzetlerinin sunumunu ise sormayın gitsin! Bu yüzden diyoruz ki, Eskişehir’e gidecekseniz diyetteyken gitmeyiniz ya da diyeti boş verip dönünce devam ediniz.

Diyette olmayanlara ya da bırakanlara önereceğimiz Eskişehir lezzetleri ise şiddetle tavsiye edilir. Açlığınızı öyle hamburgerle filan bastırayım demeyin sakın, bu lezzetleri mutlaka deneyin! Bu arada verilen tüm fiyat aralıkları 2023 Ekim ayı için geçerli, bütçe planlayanlara şimdiden hatırlatalım. 

1 - Çibörek

Çiğ börek değil, çibörek! Adı sürekli düzeltilen böreğin içindeki "çi", Kıpçak lehçesinde "lezzetli" anlamına geliyor. İsmindeki çi-çiğ tartışmasına bir gerekçe de kıyma harcının içine çiğ konulması olarak gösteriliyor. İkisi de olabilir, bizce hiç sakıncası yok. Lakin lezzeti bir porsiyonla anlaşılmıyor. Birkaç porsiyondan sonra şişen göbeği teselliye çalışırken anlıyorsunuz aşırı lezzetli bir şey yediğinizi. Puf puf kabaran ve ağızda dağılan bu çıtır böreğin tek kusuru yağda kızartılıyor olması. Ama her zaman da kızartma yemiyorsunuz değil mi, kalkıp gelmişken yememeniz Çibörek’e büyük bir haksızlık olur.

Çibörek Nerede Yenir:

Eskişehir Çibörek Evi, Kırım Tatar Kültür Çibörek Evi, Papağan Çibörek ve Has Kırım Çibörek bu lezzeti en güzel deneyimleyebileceğiniz yerler. Bir porsiyonda 5 adet börek geliyor ve fiyatlar 100 ila 150 TL arasında değişiyor. Bu fiyatlara içecekler dahil değil. 

2 - Balaban Kebap

Balaban Tatar lehçesinde "çok, bol" anlamına geliyor. Ve isminin hakkını verdiğini önünüze gelen porsiyonun büyüklüğünü gördüğünüzde anlıyorsunuz. Tıklım tıklım köfte ve pide dolu tabağı "bilmem bitirebilir miyim" diye düşünürken hoppp midenizde buluveriyorsunuz. Kemik suyuna batırılıp dizilen pide tabanı ve üzerindeki sos – köz biber, domatesiyle bu yemek bir nevi Bursa’nın İskender’ine benziyor. Bu lezzeti evinde yediğinizde çok geç vakitlere kalmamanız gerekiyor. Çünkü Eskişehir’in isim yapmış lokantalarında Balaban Kebabı erkenden bitiveriyor. 

Balaban Kebap Nerede Yenir:

İşinin ehli ustalar Abdülselam Balaban Kebap Salonu ve Fahrettin Usta Balaban Kebap Salonu günlük porsiyon sayılarına ulaştıklarında paydos edip gidiyorlar. Bizce öğle yemeği tercihinizi Balaban kebaptan yana kullanın, akşama muhtemelen bulamayacaksınız. Bir de bu salonlar pazar günleri kapalı, uyarmış olalım. Fiyatlar ise kebabın üzerindeki et ya da köfte talebinize göre 170 TL ile 210 TL arasında değişiklik gösteriyor. İçecekler fiyatın dışında. 

3 - Met Helva

Eskişehir’de tatlı ihtiyacınıza en yöresel çözüm Met helva. Hepimizin bildiği dağınık pişmaniyenin sımsıkı ve forma girmiş hali de diyebiliriz bu lezzet için. Parmak helva olarak da bilinen Met helvanın püf noktası yapımında bol tereyağı kullanılıyor olması ki, yerken bu kokuyu ve tadı alıyorsunuz zaten. Ayrıca vanilyalı, fıstıklı ve kakaolu olarak yapılanları da var. Kendiniz yerken, eşe dosta getirmek için de iyi bir hediye. Diyelim ki helvanın lezzetine doyamadınız, internet üzerinden sipariş edebiliyorsunuz. 

Met Helva Nerede Yenir:

Şehirde Met helvası bulabileceğiniz yerler ise Odunpazarı’nda Tanınmış Helvacı (ki burası günlük üretim yapıyor ve akşama kalmıyor), İnan Helvacısı, Eriş Helvacısı ve şehrin en ünlü markalarından olan Venedik Pastanesi. Kg fiyatı ise yaklaşık 200 TL. Ama bu fiyat helva çeşidine, paketlenmesine ve sunumuna göre de farklılaşabiliyor. 

4 - Kuzu Sorpa

Adını ilk kez duyanlara bu yemeğin Tatarlar'da neredeyse bin yıldan bu yana var olduğunu söylemeden geçmeyelim. Anadolu kültüründe sağlam bir tahtı olan kırmızı et kullanılarak yapılan çorba, Kırım’da yeni yıl başlarken yapılan Tepreş törenlerinde pişirilirmiş. Yani bir nevi gastronomik bir imzaya sahip. Kuzu eti ile yoğurdun birleştiği çorbada az miktarda un ve soğan var. Tabii işin içine ustalık girince bu malzemeler öyle kenetleniyor ki sormayın gitsin! Ya da en iyisi Eskişehir’e gitmişken tadın, kararı damak tadınız versin. 

Kuzu Sorpa Nerede Yenir:

Bu lezzeti deneyimleyebileceğiniz en iyi yerler arasında Odunpazarı’ndaki Saklı Bahçe Kırım Çibörek, Has Kırım Çibörekçisi ve Birsen Kebap Pide Yemek var. Yöresel yemek sunan restoran menülerinde de karşılaşacağınız bu çorbanın kase fiyatı ise ortalama 85 TL. 

5 – Göbete

Tatarlar hamur işini yemeyi de yapmayı da çok seviyor. Çibörek gibi Göbete de bir börek çeşidi ve bu sefer tepside çıkıyor karşınıza. Harcı genel olarak kıymalı oluyor ama pirinçli, patatesli ve hatta işkembeli bile yapılabiliyor. Baklava gibi dilimlenip servis edilen böreğin yanına ise hoşaf ya da cacık iyi gidiyor. 

Göbete Nerede Yenir:

Bu lezzeti şehrin çibörek yapan küçük dükkanlarında tadabilirsiniz. Porsiyon fiyatı ise 70 – 100 TL arasında seyrediyor. Böreğin kg fiyatı da ortalama 500 TL. 

6 - Boza

İçinde bir sürü vitamin barındıran, bu yüzden sınava girenlere, süt veren annelere ve sporculara "mutlaka için" önerisinde bulunulan bozanın Eskişehir’deki adresi istinasız bir şekilde Karakedi Bozacısı. 1955’ten bu yana boza satan bu küçük dükkan şehrin de klasikleri arasında. Marketten alınan bozalardan farkı bu bozanın kaşıkla yenilerek tüketilmesi. Kışları daha bir soğuk olan Eskişehir’de içinizi ılıtan en güzel şeylerden biri olan bozanın bardağı 15 TL. Ama inanın bir bardak kesmiyor ve eve de götürmek istiyorsunuz. Karakedi’den bir litrelik bozayı 60 TL’ye alabiliyorsunuz. 

7 - Cevizli Haşhaşlı Çörek

Cevizli haşhaşlı çörek çok bilinen bir fırın lezzeti olsa da Eskişehir bu lezzetin anavatanı. Ekmek bulabileceğiniz her yer bu çöreği üretiyor. Elle açılan ince hamur içine haşhaş ve cevizin konularak şekil verilmesiyle yapılan çörek buzluğa koyup çıkardığınızda bile eski tazeliğini koruyor. Çayın yanına da çok güzel gidiyor.

Cevizli Haşhaşlı Çörek Nerede Yenir:

Tarihi Odunpazarı Taş Fırını’nda bu çöreği her daim taze ve sıcak bulabiliyorsunuz. Fiyatı ise boyutlarına göre değişmekle birlikte 25 TL civarında.

8 - Bamya Çorbası

Konyalıların da çok sevdiği bamya çorbası Eskişehir’de Sivrihisar yöresinde geleneksel bir yemek. Hatta yeri öylesine özel ki bayramlarda, özel günlerde ve düğün yemeklerinde olmazsa olmaz bir muamele görüyor. Bamya çorbasının yağlı ve etli bir yemeğin sonunda hazmı kolaylaştırdığına inanılıyor. Ama isterseniz sadece ana yemek niyetine de tüketebilirsiniz. 

Bamya Çorbası Nerede Yenir:

Kuru bamya ve parça etin müthiş uyumlu lezzetini çok beğeneceğiniz bu çorbayı Eskişehir’de en iyi yapan yerler Feşmekan Çorbacı Münür ve Odunpazarı’ndaki Ayten Usta. Fiyat aralığı ise 100 – 110 TL arasında değişiyor. 

9 - Yufkalı Büryan

Yufkalı Büryan yine güzel ülkemizin birçok yerinde bilinen ama Eskişehir’de Çerkez göçmenlerin hünerli elleriyle daha bir farklı, daha bir güzel olan yemeklerden. Hem tavuk etiyle hem de kuzu etiyle yapılıyor. Ama Eskişehir menülerinde en çok tavuk etiyle yapılanla karşılaşıyorsunuz. Kemikleriyle beraber haşlanan tavuk etleri sıyrılarak baharatlarla harmanlanıyor, pirinç ve bademle birleşip yufkaya sarılıyor. Lezzet yolculuğunun son durağı ise taşfırın.

Yufkalı Büryan Nerede Yenir:

Ayranla servis edilen bu doyurucu yemek için önereceğimiz adresler ise Balaban Kebap için de önerdiğimiz Abdülselam Balaban Kebap Salonu ile Fahrettin Usta Balaban Kebap Salonu. Yemeğin fiyat aralığı 150 – 200 TL bandında. 

10 - Leblebi Kurabiyesi

Eskişehir’in çayla giden en iyi ve en özgün lezzetlerinden biri de leblebi kurabiyesi. Ama Eskişehir’de bu lezzet Talkan Kurabiyesi olarak da biliniyor. Talkan, Tatar lehçesinde leblebi tozu manasına geliyor. 80’li-90’lı yıllarda mahalle bakkallarında satılan ve sonra ne olduysa tedavülden kalkan bu kurabiyeyi Eskişehir’de tekrar bulmak çocukluğa geri dönüş gibi (tabii o dönemleri yaşadıysanız)!

Leblebi Kurabiyesi Nerede Yenir:

Kurabiyeyi Odunpazarı’nda Met helva ve haşhaşlı cevizli çörek satan fırınlardan alabiliyorsunuz. Kutularda farklı gramajlarda satılan kurabiyenin kg fiyatı ise yaklaşık 150 TL. Kurabiyeyi Tanınmış Helvacı gibi isim yapmış yerlerden internet üzerinden de sipariş edebiliyorsunuz.