Günler Ne Zaman Uzamaya Başlayacak? En Uzun Gece Ne Zaman?

Kış ayları gelip çattığında, yılın en uzun gecesi ve günlerin ne zaman uzamaya başlayacağı hepimizin aklındaki sorular arasında yer alıyor 21 Aralık Kış Gündönümü, kuzey yarımkürede kışın, güney yarımkürede ise yazın başlangıcı olarak kabul ediliyor. Bu tarih, aynı zamanda kuzey yarımkürede en uzun geceyi ve en kısa gündüzü yaşadığımız özel bir zaman dilimini ifade eder. Peki, bu dönem neden bu kadar önemli ve gezegenimizde neler olup bitiyor? İşte, 2024 Kış Gündönümü hakkında merak edilen tüm detaylar!

En Uzun Gece Ne Zaman?

2024 yılında en uzun gece, kuzey yarımkürede 21 Aralık Cumartesi günü yaşanacak. 21 Aralık tarihin, Güneş ışınları Oğlak Dönencesi’ne dik açıyla geldiği için Kuzey Kutbu, Güneş’ten en uzak noktada konumlanıyor ve bunun sonucu olarak da Kuzey Yarım Küre’de gece süresi uzarken gündüz süresi ise yılın en kısa seviyesine iniyor. Aynı zamanda bu tarihte, güney yarımkürede yaz gündönümünü işaret ettiği için en uzun gündüz yaşanıyor. Yani kış gündönümünde kuzey yarımkürede günlerin uzamaya, güney yarımkürede ise kısalmaya başlıyor. Her yıl 21 Aralık’ta gerçekleştiği düşünülse de aslında gün dönümleri, Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketi ve takvim sistemindeki farklılıklar nedeniyle 20 Aralık ile 23 Aralık arasında değişiklik gösterebiliyor.

Kış Gündönümünde Neler Oluyor?

Kış gündönümünde, Güneş gökyüzünde en alçak noktasına ulaştığı için kuzey yarımkürede yılın en kısa gündüzü yaşanıyor. Bu esnada, Güney Kutup Dairesi’nde 24 saatlik bir gündüz yaşanırken, Kuzey Kutup Dairesi’nde 24 saatlik bir gece görülüyor. Kış gündönümü, Kuzey Yarım Küre’de kışın başlangıcı olarak kabul edilirken, aynı zamanda Güney Yarım Küre için yazın başlangıcı.

Dünya’nın eksen eğikliğinin ve Güneş etrafındaki yörüngesinin etkisiyle Kuzey Yarım Küre’de ufuk çizgisine en yakın mesafede yer alıyor ve 24 saat içinde en az süre boyunca ışığını gösteriyor. Gündönümünden sonra, kuzey yarımkürede günler uzamaya, güney yarımkürede ise kısalmaya başlar.

Günler Neden Uzar veya Kısalır?

Günlerin uzayıp kısalması, Dünya’nın eksen eğikliği ve Güneş etrafındaki yörüngesiyle ilgili. Dünya, Güneş etrafında dönerken, ekseni 23,5 derecelik bir açıyla eğik olduğu için yıl boyunca bir yarımküre Güneş’e daha yakın olurken, diğer yarımküre daha uzak kalıyor. İşte bu durum, gündüz ve gece sürelerinin yıl boyunca değişmesine neden oluyor.

Kış gündönümünde, kuzey yarımküre Güneş’ten en uzak pozisyonda. Güneş ışınları daha yatay bir açıyla geldiği için gündüz süresi kısalıyor. Ancak, bu tarihten itibaren kuzey yarımkürede Güneş ışınlarının açısı artmaya başladığı için ve günler de uzamaya başlıyor. Tam tersi şekilde, güney yarımkürede ise gündüz süresi azalmaya başlıyor.

“Gündönümü” Ne Demek?

“Gündönümü”, Güneş ışınlarının bir yarımkürede en büyük açıyla düştüğü ve günlerin uzayıp kısalmaya başladığı özel tarihler. Yılda iki kez gerçekleşen bu olay, hem ilkbahar ve sonbahar gündönümlerinde hem de yaz ve kış gündönümlerinde kendini gösteriyor. Kış gündönümünde, Güneş Oğlak Dönencesi’ne dik açıyla geliyor ve kuzey yarımkürede en kısa gün, güney yarımkürede ise en uzun gün yaşanıyor.

“Gündönümü” terimi, Güneş’in ufukta doğup battığı noktaların o gün sanki “sabit” duruyormuş gibi görünmesinden geliyor. Bu durum, Dünya’nın eksen eğikliği ve Güneş etrafındaki yörüngesi nedeniyle oluşuyor. Kış gündönümünde, Güneş kuzey yarımkürede gökyüzünde en düşük konumda yer alıyor.

En Uzun Gece Nerede Yaşanacak?

Kış gündönümünde, günlerin uzunluğu güneyden kuzeye doğru kısalıyor. Örneğin, Hatay’da gündüz süresi en uzun olan yerken, Sinop’ta gece süresi en uzun olur. Türkiye’de 21 Aralık 2024 Cumartesi günü en uzun gece, kuzeye gidildikçe gece süresi arttığı için ülkemizde en kuzeyde konumlanan Sinop'ta yaşanacak. Bu bölgede gecenin süresi, güneydeki Hatay gibi yerlere göre birkaç dakika daha fazla olacak.