Yakın Tarihin Kalıntılarında Keyifli Bir Keşif Rotası: Çakmak Hattı

Genç Türkiye Cumhuriyeti’nin, II. Dünya Savaşı döneminde denge politikası güderek Avrupa’yı tarumar eden yıkımdan uzak kaldığı bilgisini, eğitim hayatınız boyunca sıkça duymuşsunuzdur. Fakat dönemin üst düzey devlet yöneticileri, gerek I. Dünya gerekse de Kurtuluş Savaşları dönemlerinde edindikleri bahtsız deneyimden yola çıkarak hazırlık yapmaktan da geri kalmamış. Bu yazımızda sizlere savaşın Türkiye’ye sıçraması ihtimaline karşı inşa edilmiş en büyük projeyi, yani Çakmak Hattı’nı anlatacağız.

Bünyesinde Farklı Sürprizler Barındıran Çakmak Hattı Nerede?

Yeni yerler keşfetmekten ve insanlar tanımaktan hoşlananlar için İstanbul’daki en ideal rotalardan biri olan Çakmak Hattı, Büyükçekmece ile Terkos arasında uzanıyor. Standart rota, aşağı yukarı 50 kilometrelik uzunluğa sahip. Ancak Çatalca-İzzettin rotası kullanıldığında, mesafe 60 kilometreye çıkıyor. Çakmak Hattı, dünyanın farklı yerlerindeki türdeşleri gibi savunmanın güçlü kılınması amacıyla 8-9 kilometrelik derinlikte inşa edilmiş. Yani adındaki “Hat” kelimesi sizi yanıltmasın. Koruganlar, üç sıra halinde dizilmiş.

Askeri açıdan avantaj sağlamak adına önemli bir unsur olan bu detay, içindeki kâşif ruhu besleme niyetindeki bireyler için harika bir fırsat yaratıyor. Dilerseniz, rotanın belirli noktalarında karşınıza çıkacak patikalara sapıp enfes yerler ve manzaralar keşfedebilirsiniz. Eğer altınızda dağ ya da kros bisikleti varsa, en azından göl kıyısına yaklaştığınızda bu patikaları keşfedebilirsiniz.

II. Dünya Savaşı’nın Türkiye’deki En Önemli İzleri

Konumunun ardından biraz da Çakmak Hattı’nın tarihinden bahsetmek istiyoruz. Zira kökenleri hakkında fikir sahibi olmadan bu hatta gerçekleştirilecek bir keşif gezisinin, istenen etkiyi yaratmayacağı bir gerçek. Çakmak Hattı, adını Mareşal Fevzi Çakmak’tan alıyor. Cumhuriyet döneminde Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ilk genelkurmay başkanı ünvanına sahibi olan değerli komutan, ufukta beliren II. Dünya Savaşı ve Nazi tehdidine karşı Trakya yönünde bir savunma hattı planı hazırlamış.

Hatta bu hattı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün onayına sunmuş. Planı inceleyen Atatürk, savaşların toprak üstünde yapıldığını ve sonuçlandığını belirtmiş. Ayrıca hat ne kadar güçlü olursa olsun ömrünün ancak tek savaş ile sınırlı olacağını, bu nedenden dolayı da halkın parasını böyle bir işe yatırmak istemediğini söylemiş. Fevzi Çakmak, Atatürk’ün ölümünün ardından konuyu İsmet İnönü’ye açmış. Projenin olumlu bulunmasının ardından Kırklareli’nin kuzeyinde inşa çalışmalarına başlanmış. Fakat Nazi ordusunun Bulgaristan’ı işgali üzerine hattın Çatalca’ya çekilmesine karar verilmiş.

Çakmak Hattı’nda Görme Fırsatı Yakalayacağınız Yerler

Tarihi değerlere karşı ülkemizdeki vurdumduymazlığın en önemli kanıtlarından olan Çakmak Hattı’nın, iki farklı tipteki toplam 1.100 korugandan oluştuğu tahmin ediliyor. Sağlamlıkları Çanakkale’den getirilen toplar ile sınanan bu koruganlara paralel ilerlerken, farklı zamanlarda inşa edilmiş birçok bölgeyi yakından tanıma imkanı bulabilirsiniz. Bu yerleri sıralayacak olursak;

Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü

Çakmak Hattı gezisine başlamak için en ideal nokta Kültürpark. Zira park, bünyesinde Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü gibi zarif bir kültürel mirası bünyesinde barındırıyor. Yapımını Koca Sinan’ın üstlendiği köprü, E5 açılana kadar İstanbul’un Trakya ile bağlantısını sağlayan tek geçitmiş. Yapı, yol boyunca göreceğiniz koruganlardan birini bünyesinde barındırıyor.

Kurşunlu Han

Parkta bulunan bir diğer Mimar Sinan eseri de Kurşunlu Han. Yapı, adını bir zamanlar üzerini örten kurşun çatıdan alıyor. 1566 tarihli han, asırlar boyunca Asya-Avrupa ticaret yolu üzerinde seyahat eden tüccarlara güvenli konaklama imkanı sağlamış. Şimdilerde ise kültür-sanat etkinliklerine ev sahipliği yapıyor.

Sokullu Camii

Tekrardan yola koyulmadan önce hanın tam karşısına odaklanırsanız, 1567 yılında inşa edilen Sokullu Camii’nin kalıntılarını görebilirsiniz. Dini yapı, Mimar Sinan’ın aynı ad ile İstanbul’da inşa ettiği üç dini yapıdan bir tanesi.

Çatalca Mübadele Müzesi

Çatalca durağında, hem birkaç dakika soluklanmak hem de tarihimizdeki en önemli olaylardan biri hakkında detaylı bilgi edinmek için Mübadele Müzesi’ni ziyaret edebilirsiniz. Kültürel tesis, Lozan Mübadilleri Vakfı tarafından kurulmuş. Bünyesinde mübadele ile ilgili belgelerden Ege’nin her iki yakasında göçe zorlanan halkın bir zamanlar kullandıkları eşyalara kadar epey ilgi çekici objeler bulunuyor.

Çatalca Garı

Çatalca’dan ayrılmadan önce tarihi tren istasyonuna da uğrayabilirsiniz. Türkiye tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri, Halife Abdülmecid’in zorunlu İsviçre yolculuğu, buradan başlamış. İstasyon, aynı zamanda 31 Mart olaylarını bastırmak için Selanik’e yollanan Hareket Ordusu’nun mola verdiği yermiş.

Kırım Anıtı

Çatalca’yı ardınızda bırakıp İzzettin Köyü’ne doğru pedal çevirdiğiniz takdirde Kırım Anıtı’nı yakından görme fırsatını elde edebilirsiniz. Anıt, 1944 yılında Stalin’in emri ile sürgüne yollanan ve yolda ölen Kırım Türkleri anısına yaptırılmış. Bu nedenle manevi açıdan bir hayli önemli.

Alaiye Şehitliği

Çakmak Hattı’nda ilerlerken karşınıza çıkacak bir diğer anıt ise Alaiye Şehitliği. Yazlık yolunun sağındaki ayrımdan 2 kilometre ilerleyerek ulaşabileceğiniz şehitlik, I. Bakan Savaşı’nda pusuya düşürülen Alaiye Taburu’nun şehitlerini anmak için inşa edilmiş. Ülkemiz nice tarihi anıtlarla ve bunlara ait hikayelerle dolu. İstanbul ve çevresinde yaşıyorsanız Çakmak Hattı rotanızı bu şekilde oluşturarak, savaş döneminin önemli anlarına, kararlarına, yaşanmışlıklara misafir olabilirsiniz.

Çatalca Ormanlı Köyü içeriğimizi de keşfedin!