Karlar Altında Masalsı Bir Şehir: Ardahan Gezi Rehberi

Ardahan Artvin’le Kars arasında kalan küçük ve tatlı bir şehir. Doğu Anadolu Bölgesi’nde kabul ediliyor. Fakat Karadeniz’e de bir hayli yakın. Genel olarak manzaralara baktığınızda Doğu Anadolu’nun tüm güzelliklerinden örnekler taşıdığını görebilirsiniz. Yaz aylarının sıcak ve kurak geçtiği bölgeyi kış zamanında kar kaplıyor ve çok şirin manzaralar ortaya çıkıyor. Tabi kaçınılmaz olarak havanın da bir hayli soğuk olduğunu söylemeliyiz. Eğer soğuktan tam anlamıyla hoşlanmayan biriyseniz Ardahan size hitap etmeyebilir. Fakat biraz olsun alışıksanız, göreceğiniz tüm güzellikler karşısında birazcık üşümenin ufak bir bedel olduğunu söyleyebiliriz. Zaten yılbaşı tatilli ve kış turizmi noktasında yükselen bir değere sahip. 

{search:ardahan-merkez-otelleri,Ardahan Merkez Otelleri}

Ardahan’ın Coğrafyası

Gürcistan’a sınır konumuyla Ardahan, 4 tarafı dağlarla çevrili bir bölge. Hal böyle olunca yılın her vakti rüzgarla karşılaşabiliyoruz. Bu yazın güzel bir avantaj olsa da kışın şehrin pek ısınamamasının başlıca sebebi aslında. İl sınırı boyunca uzanan Yalnızçam Dağları’nın güzelliği ne kadar büyüleyici olsa da rüzgarlara karşı hazırlıklı olmak gerek. Şehri saran dağların üzerlerinde ovalar, yaylalar, platolar ve göller de mevcut. Bu sayede maceracılar için benzersiz yürüyüş yollarına sahip olduğunu söyleyebiliriz. 

Ardahan’ın Tarihi

Ardahan’ın da tıpkı çoğu doğu ilimiz gibi köklü bir tarihi geçmişi var. Yaklaşık 3000 yılı kaplayan bu tarih boyunca Ardahan Urartu, Pers, Bizans, Roma, Selçuklu, Osmanlı gibi büyük medeniyetlerin parçası olmuş. Adını ise M.S. VII. Yüzyılda burayı fetheden Arda Türklerinden almış. 1876-77’deki Osmanlı Rus Savaşı sonrası savaş tazminatı olarak Ruslara bırakılan şehir, 1918’de Brest – Litowsk anlaşmasıyla anavatanına tekrar dönmüş. Fakat vatana kavuşmak şehri özgür kılmamış. 1918’den 1921’e kadar Gürcüler ve Ermeniler tarafından sürekli işgal hedefi olmuş. Cumhuriyet ilan edildiğinde bir il olan Ardahan 1926’da ilçeye dönüştürülüp Kars’a bağlanmış. 27 Mayıs 1992’de şehir unvanına kavuşan Ardahan’ın Kars’la yolları ayrılsa da yarenliği de, gönül bağı da devam etmiş. 

Ardahan’a Ne Zaman Gidilir?

Öncelikle en belirgin özelliğinden başlayalım; Rusya için Sibirya neyse, bizim için de Ardahan o! Ülkemizin en yüksekteki ilinde üşümüyorsunuz, durum üşümenin daha da ötesinde. Yılın ortalama 7-8 ayı bazen -30’ları bulan ayazlı bir soğukla, geri kalan ayları da üşüten ama terletmeyen bir ılımanlıkla geçiyor. Bu nedenle de memleketin en soğuk ili olma unvanını elinde bulunduruyor. 

Eylül ayından mayıs ayının sonuna kadar ciddi soğuk olan şehri keşfedebilmeniz için en uygun vakit aslında yaz. Ama yaz dediğimize de bakmayın, şehrin yazı İstanbul’un nisanı! Yaylaların en yeşil haline ve festivallerin cıvıltısına en çok bu mevsimde tanık oluyorsunuz. Kentin kış portreleri de diyebileceğimiz Kula Nehri ile Çıldır Gölü’nün donduğu ve olimpik buz pistlerine dönüştüğü zamanlar da bizce kaçırılmamalı. Aynı zamanda pek çok kez vurguladığımız gibi bu zamanlarda harika kar manzaralarına da tanıklık edebilirsiniz. Sadece fotoğraf çekmek için bile görebileceğiniz bir potansiyele sahip.

Ardahan’a Nasıl Gidilir?

Ardahan’da havalimanı yok ama 90 km uzağında Kars Harakani Havalimanı var ve uçak saatlerine göre sık sık Ardahan’a servis hizmeti veriliyor. Şehre hemen hemen her şehirden otobüs ile ulaşım sağlayabilirsiniz ama bizim önerimiz Doğu Ekspresi’ni kullanarak manzara dolu bir yolculuk yapmanız yönünde. Eğer Doğu Ekspresi hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz sitemize yer alan 2023-2024 Doğu Ekspresi Seferleri ve Tren Yolculuğu Hakkında Her Şey adlı yazımıza göz atabilirsiniz. 

{search:ardahan-otelleri,Ardahan Otelleri}

Ardahan’a gidip gelen herkesin ortak paydada birleştiği ve istisnasız herkesin katıldığı şeylerin başında yemeklerinin lezzeti geliyor. Şehrin 1-2 kilometrekarelik alanı kaplayan küçük çarşısında veya herhangi bir yerinde göreceğiniz en küçük dükkân bile size gurme restoranı gibi bir damak anısı bırakabiliyor. Tüm mekanlarda doğu mutfağının en güzel lezzetlerini tadabilirsiniz. 

Kaz eti tıpkı Kars’ta olduğu gibi burada da menülerin baş tacı. Ülkemizin her yerinde karşılaşabileceğiniz dönerin burada bir başka olduğunu da söyleyelim; hayatınızda ilk kez yiyormuş gibi hissedebilirsiniz. Hem Kafkasların yemeklerinden hem de Doğu Anadolu’nun et kültüründen ilham almış Ardahan sofralarında Helle ve Ayran Aşı’nın da özel bir yeri var. Kaz eti en çok da iç pilavla birlikte tüketiliyor ve Mafiş gibi yöresel tatlılardan da vazgeçilmiyor. Böylesine bir lezzeti kendi mutfağınızda da yakalamak için dönüşte şehrin meşhur tereyağlarından ve ballarından almayı unutmayın.

Şehrin doğası gerçekten de gezilip görülmeye değer, vaktinizin hakkını veriyor. Tadına varmak ve mis gibi havayı solurken işin içine biraz da spor katmak isterseniz, Ardahan’ın hakkını verebilmek için en az 2-3 gün ayırmanız gerekiyor. Bahsettiğimiz yerlere ek olarak daha fazlası hakkında fikir sahibi olmak isterseniz Ardahan Gezilecek Yerler yazımıza da göz atabilirsiniz. 

Çıldır Gölü

Bölgenin en büyük tatlı su gölü olan Çıldır Gölü, Ardahan’ın kış manzaraları konusunda bu kadar popüler olmasının tek sebebi olmasa da büyük bir nedeni. Adeta huzur ve mükemmelliğin buluştuğu göl etrafında yürüyüşler yapmak, soğuğa rağmen insanı harika hissettiriyor. Hatta kış mevsiminin şartları ve donmuş gölün buz kalınlığı da izin verirse atlı kızak bile yapabilirsiniz. Çıldır Gölü Aynı zamanda yörenin en güzel balık türü olarak bilinen sarı balığa da ev sahipliği yapıyor. Çıldır’a gelmişken Atalay’ın Yeri veya Günay Balık Evi'ne uğrayabilir, karlı manzaraların sunduğu eşsiz güzellikleri lezzetle taçlandırabilirsiniz. 

Kış vakti donmuş göl üzerinde yürüyüşler yapmak, paten kaymak ve kızak binmek bu bölgenin en ünlü aktivitelerinden. Yaz gelip çattığında ve buzlar eridiğindeyse gölde yüzebilir, piknik yapabilir veya balık tutabilirsiniz. Aynı zamanda yaz sezonunda buranın en ünlü festival alanı olduğunu da ekleyelim. Yani kısacası hangi mevsim olursa olsun Ardahan’a geliyorsanız Çıldır Gölü’ne yolunuz bir şekilde düşecektir. 

Şeytan Kalesi

Yıldırımtepe Köyü sınırları içinde yer alan Şeytan Kalesi, kayalık bir tepede konumlanıyor. Çıldır’ın merkezine 1 km uzaklıktaki kale üç tarafı uçurum olan bir bölgede, hiçliğin ortasında tüm ihtişamıyla dikili. Yeri gelmişken de söyleyelim; Ulaşımı biraz zor. Bu sarp araziye yapılmış kalenin en cezbedici yönüyse sunduğu uçsuz bucaksız manzara. Eskiden gizli geçitlerle başka önemli noktalara bağlandığı düşünülen Şeytan Kalesi’nden çekilen fotoğrafların içine sonsuzluğu sığdırabiliyorsunuz. Şeytan Kalesi, tarihi tam olarak bilinmese de Urartu dönemine ait olduğu düşünülüyor. Çıldır Gölü’nden sonra Ardahan’da akıllara kazınan en güzel yerler arasında. Kalenin içi ziyarete açık değil, ama sırf dışarıdan görmek için bile buraya kadar gitmeye değer. Tabi bunun yanında en ünlü fotoğraf noktalarından biri olduğunu da ekleyelim. 

Aktaş Gölü

Aktaş Gölü, Ardahan’ın Çıldır ilçesinde ve Gürcistan sınırına oldukça yakın bir konumda. En derin yeri 10 metreyi bulan göl de tıpkı Çıldır Gölü gibi donunca çehresi değişen o muhteşem güzelliklerden. Ama sadece kış manzaralarıyla değil, üzerinde sürekli gezen 12 küçük adacığıyla da ünlü göl bölgeden ve bölge dışından yoğun ziyaretçi alıyor. Etrafında yemek yiyebileceğiniz veya bir şeyler içebileceğiniz küçük esnaf işletmesi yerler mevcut, fakat bazı günler kapalı olabiliyorlar. Eğer Aktaş Gölü’nü ziyaret edecekseniz yanınızda ufak atıştırmalıklar götürmenizde fayda var. 

Ardahan Kalesi

Surlarıyla şehrin manzarasını süsleyen Ardahan Kalesi, bölgenin en ünlü sembolü olarak kabul ediliyor. 16.yy’da Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapıldığı düşünülse de kazı sonuçları çok daha eskilerde yapıldığını kanıtlıyor. Bunun nedeni büyük ihtimalle Osmanlı Dönemi’nde yaygın bir yaklaşım olan fethedilen yerlerdeki yapıların yıkılmayarak restore edilmesiyle alakalı bir durum olabilir. Bu arada Rumeli Hisarı’na benzeyen dikdörtgen mimarisiyle, uzunluğu 745 metreyi bulan sur duvarlarıyla da estetik konusunda harikalar yaratıyor. Ardahan kalesi, şehri çevreleyen Kura Nehri’nin sol tarafında yer alıyor. Kar yağdığında farklı bir görünüme bürünen ve tarihle doğanın bütünleştiği kalede yürürken eşi benzerine az rastlanan büyüleyici atmosferi sonuna kadar hissedebilirsiniz.

Akçakale Adası

3000 yıllık Ardahan’ın 10.000 yıllık adası Akçakale, Çıldır Gölü üzerinde yer alıyor. Neolitik dönemden kalan yerleşimlerin izlerini taşıyan ada, ince bir yolla Akçakale Köyü’ne bağlanıyor. Adanın kapladığı her yer sit alanı olarak koruma altında tutuluyor. Adanın uzaktan manzarası da üzerindeki doğal ortamlar da görülmeye değer güzellikte. Yerlilerin evlenecekleri zaman en çok fotoğraf çekildikleri yer de burası zaten. Siz de Akçakale Adası’nı ziyaret ettiğinizde fotoğraf kameranızı unutmayın, ölümsüzleştirmek isteyebileceğiniz harika manzaralarla karşılaşabilirsiniz. 

Taşköprü Kitabeleri

Çıldır’a 30 km mesafedeki Taşköprü Köyü’nde bulunan kitabeler M.Ö. VIII. Yüzyılda Urartu Kralı II. Sarduri döneminden kalma. Devasa büyüklükteki bir kaya kütlesine çivi yazısıyla yazılan kitabede kralın adı da geçiyor ve çıktığı seferlerindeki başarılarını konu alıyor. Kralın zamanında böyle bir şey yapmasının sebebiyse hem tanrılara hem de kendisinden sonraki krallara tüm ihtişamını sergilemek. Bölgenin en eski eserlerinden olan bu dev yapıta ulaşmak için köye girince tabelaları takip etmeniz yeterli.

Yalnızçam Kayak Merkezi

Genel kesim tarafından pek bilinmese de aslında Ardahan’da bir de kayak merkezi yer alıyor. Merkeze yalnızca 13 km uzaklıktaki Yalnızçam Kayak Merkezi, Avrupa Birliği’nin sağladığı destekle 2018 yılında açılmış. Özellikle de kar kalitesi bakımından kayak yapmaya son derce elverişli ve zor bulunan özelliklere sahip. Kristal yapıdaki parlak karların sağladığı avantajlar sayesinde sporla profesyonel olarak ilgilenenler de mutlu olabilir. Fakat bu kar kalitesinin beraberinde muazzam bir parlaklık getirdiğini de ekleyelim; Yani burada kar körlüğü riski bir hayli ciddi. Bu yüzden kar gözlüklerinizi her daim takmanızı şiddetle tavsiye ediyoruz. Zaten bölgedeki uzmanlar da bu konuda son derece hassaslar.

Kayak merkezinde uzun - kısa olarak değişen ve spora yeni başlayanlara veya daha önce hiç tecrübesi olmayanlara hitap eden pistler mevcut. Yanınızda malzemeniz yoksa kiralama hizmetlerinden de yararlanabilirsiniz. Yeni ve gelişmekte olan Yalnızçam Kayak Merkezi, kış aktivitesinin tadını çıkarmak için en doğru adreslerden.

Atatürk Silueti

Ardahan da meydana gelen çok garip bir doğa olayı var ki insan gerçekten de ilk görüşte inanamıyor. Kulağa şaka gibi gelen bu olay ilk olarak 1958 yılında bir çoban tarafından keşfedilmiş. Karadağ yamaçlarındaki bir vadide akşamüstüne doğru düşen gölgede Atatürk’ün yandan görülen bir portresi meydana geliyor. 

Bu enteresan görüntüyü şehir merkezine yarım saat uzaklıktaki Damal ilçesinde 15 Haziran – 15 Temmuz arasında izleyebiliyorsunuz. Tabi bu oluşumun gölgeyle meydana gelen bir doğa olayı olduğunu da göz önünde bulundurursak saatler buna göre değişiyor. 17:00 ve 18:20 arasında gözlemleyebilirsiniz. Ayrıca bu bölgenin Genelkurmay Başkanlığı’nın koruması altında olduğunu da belirtmeden geçmeyelim.

Cemal Tural Tabiat Parkı

Çıldır yolu üzerine yer alan Cemal Tural Tabiat Parkı, bahar ve yaz aylarında kuş cıvıltıları eşliğinde yürüyüşler yapabileceğiniz harika bir yer. Tabiat parkı bu dönemlerde kampçılarında ortak buluşma noktası haline geliyor. Tabi malzemelerinizi alıp günübirlik piknik yapabilmeniz de mümkün. Tabiat parkının içinde trekking için yürüme yolları, oturabileceğiniz çardaklar ve yiyecek içecek servis eden işletmeler de mevcut. Kış zamanındaysa adeta bir kış bahçesine dönüştüğünü söyleyebiliriz. Sıcacık içeceklerinizi yudumlarken doğa manzaralarının tadını çıkarmak için bire bir. 

Şavşat

Ardahan’ın merkezine yaklaşık 1 saat uzaklıktaki Şavşat, Ardahan’a gelmişken görmeniz gereken bir ilçe. Cittaslow, yani sakin şehir anlamına gelen bu kelimenin hakkını verdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Yağlı boya tablolarından fırlamış gibi gözüken yemyeşil manzaralara eşlik eden şirin bir köy eşliğinde hayatınızın en dinlendirici tatilini geçirebilirsiniz. Bölge genelinde yürüyüşler yapmak da bir hayli zevkli. Şavşat’a ulaşmak için Ardahan’dan kalkan otobüsleri kullanabilir günübirlik bile gezebilirsiniz. Eğer planınız bu yöndeyse açık bir havada ve sabahın erken saatlerinde yola çıkmanızı öneririz. Çünkü güneş ilçeye çok güzel bir açıyla vuruyor ve fotoğraf çekimleri için muhteşem bir ortam yaratıyor.