Kars'ta Ne Yenir? Kars'ın Meşhur Yemekleri ve Gastronomi Rehberi

Doğu Anadolu’nun en uzak ama en gidilesi şehirlerinden biri Kars. Doğu Ekspresi’nin kalkış düdüğüyle başlayan bu şehir masalında Allahuekber Dağları’nın iç burkan anıları, kışın buz tutan Çıldır Gölü’nün muhteşem manzaraları ve buram buram lezzet kokan yöre sofraları da hem dinlenilesi hem yaşanılası… Kars'ta ne yenir sorusunun cevabını tüm detaylarıyla verdiğimiz bu blog yazısı aynı zamanda bir gastronomi rehberi tadında diyebiliriz.  

{ad:0}

Yazı baharı da güzeldir elbet ama Kars en çok kış mevsiminde seviliyor. Mevsim her ne kadar sert ve haşin olsa da bembeyaz güzelliğinde yumuşacık bir huzur bulunuyor. Gezilecek görülecek yerler açısından büyülü bir rota sunan şehir, artık ülkemizin gastronomisinde de söz sahibi. Öyle ki bu şehrin geleneksel menülerini aynı tatla aynı sunumla başka yerlerde bulamıyorsunuz.

2000 metrelere ulaşan yüksek bir rakımda konumlanan şehir ülkemizin en yaylalı ve hayvancığın en yaygın olduğu şehirlerinden biri. Bu yüzden de Kars’ın meşhur yemekleri arasında et yemekleri başı çekiyor. Hamur işleri ve bakliyat yemekleriyle de parmak yedirten Kars yemekleri neler ve gidince sizi nasıl sunumlar bekliyor gelin birlikte bakalım. Şimdiden afiyet olsun!

Kars'ın Meşhur Çorbaları

Kars'ın mutfak kültürü, bu ruhu ısıtan lezzetleri misafirlerine cömertçe sunuyor. Sizleri, Kars'ın geleneksel mutfağına, özellikle de çorba kültürüne bir yolculuğa çıkarmaya davet ediyoruz. Bizimle beraber, etkileyici tarih kokan sokaklarını dolaşırken, belki de çocukluğunuzun o unutulmaz tatlarını hatırlayacak, belki de ilk defa deneyimleyeceğiniz yeni tatlarla tanışacaksınız.

Hörre Çorbası

Kars’ın en meşhur çorbalarından olan Hörre Çorbası undan yapılan, karbonhidrat deposu bir çorba. Tıpkı helva kavurur gibi tereyağ ile kavrulan una su konulup karıştırılıyor. Üzerine ise tereyağlı salça gezdiriliyor.

Ayran Aşı Çorbası

Sıcak yaz günlerinde serinleten Ayran Aşı Çorbası’nın içine haşlanmış yeşil mercimek, nohut, buğday katılıyor ve ayranla karıştırılıyor. Hem besleyici hem de doyurucu olan bu çorba birçok bölgede yaz çorbası olarak yapılsa da Kars’ta içindeki malzeme soğan, yeşil sebzeler ve kişnişle çeşitlendirilerek geleneksel çorba olarak sunuluyor.

Evelik Çorbası

Kars’ın meşhur meyvesi sebzesi denildiğinde akla tüm organik tatlar gelse de şehre özel farklı bir ot var ki öyle her yerde yetişmiyor. Evelik, Kars’ın yaylalarında yetişen ve C vitamini açısından oldukça zengin olan bir yeşil bitki. İlkbaharda yetişen bu otlar toplanıp güneşte kurutuluyor ve toz haline getirilip depolanıyor. Kış mevsiminde bakliyatla zenginleştirilmiş çorbaların içine katılan Evelik, Kars çorbalarına özel gastronomik bitkilerden.

Kesme Aşı Çorbası

Hem çorba hem de yemek olarak sunulan Kesme Aşı Çorbası da tıpkı adı gibi elle yapılıp kesilen erişteden üretilen bir çorba. İçine haşlanmış yeşil mercimek ve soğan katılarak yapılan bu çorbaya et suyu da eklenebiliyor.

Kars’ın Meşhur Et Yemekleri

Kars, et yemekleriyle ve çeşitli mutfak kültürüyle Türkiye'nin önemli gastronomi merkezlerinden biri. Soğuk iklimi, geniş ova ve yaylaları ile hayvancılığın oldukça gelişmiş olduğu bu şehir, et yemekleri konusunda da oldukça zengin bir menüye sahiptir. Kars'ın bu nefis et yemeklerine daha yakından bir bakalım:

Kaz Yemeği ve Pilavı

Kars’ın neyi meşhur sorusunun birkaç yanıtı var. Bu yanıtlardan belki de en bilineni ise Kars kazı. Şehrin geleneksel lezzeti olan kaz eti en çok da kışın tüketiliyor. Çünkü bahar aylarında yaylalarda beslenen kazların en yağlı olduğu mevsim kış ve en çok da bu zamanlarda lezzeti artıyor. Kars sofralarında kaz eti, pilavla birlikte servis ediliyor. Kazı pişirmek için en çok tercih edilen pişirme yöntemi de tandır. Suyu ise bulgur pilavı yapmakta kullanılıyor. Pilavın üzerine didilerek dağıtılan kaz etinin tadını tavuk ya da hindi etiyle mukayese etmeyin. Hem organik hem de farklı lezzetiyle damağınızda anı bırakacak bu yemeği Kars’a gittiğinizde mutlaka deneyin.

Tandırda Kaz Çekmesi

Kazlı bulgur pilavıyla aynı türevde olan bu yemeğin yapımı çok da kolay değil. Kars düğün yemekleri arasında özel bir yere sahip bu yemek için önce tandır yakılıyor ve biraz harlanması bekleniyor. Sonra da içine bir çömlek bulgur ve çömleğin ağzına gelecek şekilde şişte dizili kaz etleri yerleştiriliyor. Etlerden damlayan yağlarla pişen bulgur pilavının ve lokum gibi etlerin de tadına doyum olmuyor. Bu yemek saatler süren bir hazırlık gerektirdiğinden yiyeceğiniz restorana bir gün önceden haber vermeniz gerekiyor.

Ekşili Et

Kars’ta davet yemeği olarak sunulan Ekşili Et’in yapımında en çok da kuzu eti kullanılıyor. Soğan, domates ve tereyağ ile kavrulan kuşbaşı etlere demini aldıktan sonra limon sıkılıyor. Eti yöresel bir yemeğe dönüştüren ekşiliği de sonradan eklenen bu limon suyu veriyor.

Tencerede Şiş Kebap

Anadolu’da hemen hemen her şehrin kendine özgü bir kebabı var. Ve her kebabın ana malzemesi birbiriyle benzese de hayvanların otladığı otlak ve iklim farkından olsa gerek, her kebabın apayrı bir tadı var. Kars kebabı ise tencerede yapılıyor. Şişlere dizilen kuşbakışı etler, aralarına serpiştirilen biber ve domateslerle geniş bir tencerenin zeminine yerleştiriliyor. Kapağı kapatılarak tereyağıyla birlikte kendi suyunda pişen bu yemek ya pilav üzerinde ya da lavaşın içinde dürüm olarak sunuluyor.

Piti Kebabı

Kars ile Iğdır’ın ortak yemeği de diyebileceğimiz Piti yemeği, Azerbaycan aşı yemeği olarak da biliniyor. Kars kebapçılarının menülerinde bulabileceğiniz yemeğin olmazsa olmaz malzemesi ise kuzu eti. Haşlanmış nohut, domates, biber, zerdeçal (bazen bunun yerine yemeğe sarı rengi veren başka baharatlar da kullanılabiliyor) ve kuyruk yağı eklenerek toprak güveçte pişirilen bu yemek piştikten sonra içine lavaş doğranıyor.

Kars’ın Meşhur Hamur İşleri

Hamur işleri, sadece bir yemek kategorisi olmanın ötesinde, Kars’ta ayrı bir yer kaplıyor. Her biri mis gibi tereyağının ve o muhteşem hamurun bir araya gelmesiyle şekillenen bu lezzetler, sofraların vazgeçilmez unsurları arasında bulunur. Ve elbette ki, bu hamur işleri, her biri ayrı birer hikaye olan kadınların, annelerin, nenelerin maharetli ellerinden süzülerek sofralara gelir. O lezzet dolu anların, paylaşmanın, bir araya gelmenin simgesi oluyor.

Hangel

Neredeyse ulusal yemeğimiz olan mantıya çok benzeyen Hangel, Kars’ta kıymasız yapılan bir çeşit hamur yemeği. İnce ince kesilen hamurların kaynar suda haşlanması ve üzerine sarımsaklı yoğurt ile kıymalı – salçalı bir karışımın katılmasıyla yapılan bu yemek Kars’ın yöresel menülerinin en doyurucu olanlarından.

Haşıl

Az malzemeyle yöresel lezzet nasıl yaratılır diyorsanız Kars’a gittiğinizde Haşıl yemeğinin tadına da bir bakmalısınız. Bu yemek haşlanmış yarma buğdayın üzerine sarımsaklı yoğurt ve eritilmiş tereyağı dökülerek servis ediliyor. Daha çok evlerde yapılsa da esnaf lokantalarında da bulunabiliyor. Haşıl bir davet yemeği değil, yapımı basit olduğu ve uzun süre tok tuttuğu için eskiden tarlalarda çalışan işçilere yapılırmış. Ama gel zaman git zaman öyle sevilmiş ki Kars’ın yöresel yemekleri arasındaki yerini almış.

Erişte Pilavı

Hamur işinde oldukça mahir olan Kars’ın sofralarından eksik olmayan yemeklerinden biri de Erişte Pilavı. Ana yemeğin yanında sunulan bu pilav aslında biraz makarnayı andırıyor. Yöre insanının elleriyle yaptığı eriştelere Kars’ta yediğinizdeki o farklı lezzeti veren şey ise elbette ki tereyağı.

Kete

Anadolu’nun en bilinen börek türlerinden olsa da ketenin tadı Kars’ta daha farklı. Hamurun içine kavrulmuş un ve bolca tereyağı katılarak yapılan bu lezzeti yöre insanı çayın yanında tüketiyor. Tadına doyamayacağınız keteyi Kars’ın ekmek fırınlarında ve pastanelerinde bulabilirsiniz.

Katmer

Elinize aldığınızda tel tel dağılan hamur işlerinden farklı olarak Kars usulü katmer fırında yapılıyor. Birkaç adet incecik yufkanın bol bol yağlanıp üst üste konulması ve sonra büzülerek tepsiye yayılıp pişirilmesiyle fırından mis gibi kokan nefis bir lezzet çıkıyor. Karslılar katmeri hem çayın yanında hem de sabah kahvaltılarında yemeyi seviyor. Tıpkı kete gibi katmeri de şehrin birçok fırın ve pastanesinde bulabilirsiniz.

Feselli

Kars katmerinin malzemeleriyle, yani sadece un – tuz - su kullanılarak yapılan Feselli de önce incecik yufkalar açılıyor. Sonra da açılan yufkaların arasına bolca tereyağı sürülüp rulo haline getiriliyor ve oklavayla tekrar inceltiliyor. En lezzetli formuna saçta pişirildiğinde kavuşan Feselli Karslıların çayın yanından eksik etmediği hamur işlerinden.

Sinor

Hamur işlerini çok seven ve her öğünde tüketen her Karslının kilerinde bulunuyor Sinor. İpincecik açılıp şeritler halinde getirildikten sonra rulo yapılan yufkalar önce kurutuluyor. Evde halihazırda bir yemek olmayınca da kurtarıcı yemek olarak bir tepsiye konulup üzeri hafif ıslatılarak fırına sürülüyor. Sunum esnasında üzerine sarımsaklı yoğurt ve pul biberli tereyağı dökülen bu yemek için börekvari bir sunum demek de bizce mantıklı!

Kars’ın Meşhur Tatlıları

Kimi zaman sade, kimi zamansa gösterişli olarak karşımıza çıkan Kars tatlıları, aslında bu topraklarda yaşayan insanların sıcaklığınıve misafirperverliğini yansıtıyor. Bir lokmada, hem Anadolu'nun bağrından gelen hem de Kafkasların o eşsiz lezzetlerini barındıran bu tatlılar, sofraların ve gönüllerin vazgeçilmezi olarak yer alıyor.

Hasuda Tatlısı

Anadolu’nun bazı yörelerinde lohusa tatlısı olarak da bilinen Hasuda tatlısında ana malzemeler tıpkı helvadaki gibi un, yağ ve şeker. Malzemeler aynı olsa da bu tatlılar görünüşleriyle birbiriyle ayrılıyor. Hasuda tatlısında kaynayan şerbete azar azar un ilave edilerek muhallebi haline gelene kadar sürekli karıştırılıyor. Daha sonra da üzerine eritilmiş tereyağı ekleniyor. Tadını helvayla kıyaslamak ise size kalmış!

Umaç Helvası

Kars’ın meşhur tatlıları arasında bildiğimiz un helvasının farklı bir versiyonu olarak karşımıza çıkan Umaç Helvası’nda un, yağ, süt ve şeker dışında başka malzeme yok. Tereyağında rengi koyu kahverengiye dönene kadar kavrulan unun üzerine sütle yapılan şerbet dökülerek yapılan bu helva Kars’ın en sevilen tatlısı. Umaç Helvası Kars’ın yöresel yemek yapan birçok restoranın menüsünde yer alıyor.

Diğer Meşhur Yöresel Tatlar

Kars’ın meşhur yerleriyle tanışacağınız gezi rotasına yöresel yemekler tadacağınız lezzet duraklarını da ekleyebilir, kendiniz ve sevdikleriniz için şehre özgü hediyeler alabilirsiniz. Konu yemek içmek olunca size önereceğimiz bu özel hediyeler de elbette ki tadı damağında kalacak yöresel lezzetler olacak. Kars’tan gelirken mutlaka bavulunuzda yer ayırın diyeceğimiz bu lezzetler bakın neler;

Kars Gravyer Peyniri

Peynir konusunda ünü dünyaya yayılan İtalyanlara rakip olabilecek kadar iyi peynir yapılıyor Kars’ta. Adını daha fazla duyurmak için de sadece biraz tanıtıma ve desteğe ihtiyacı var. Şehirde yayla hayvancılığının yaygın olması kaliteli sütün peynir lezzetindeki katkısını da artırıyor. Kars’ın peynirlerini tadınca başka peynirlerle farkını da hemen anlayıveriyorsunuz. Süt ürünlerini işlemede iddialı şehirden dönerken ne almalıyım diye düşünüyorsanız bir teker Kars Gravyeri ile kahvaltılarınızı şenlendirebilir, bitince de kargoyla adresinize isteyebilirsiniz. Kars Gravyeri’ni şehirdeki birçok şarküteride bulabilirsiniz. Ayrıca bölgenin diğer peynir türlerinde özellikle Çeçil Peyniri’nin de çok lezzetli olduğunu belirtmiş olalım.

Kars Balı

Bal demek aynı zamanda şifa demek. Kars’ın ve Ardahan’ın yaylaları da ülkemizin en çok bal üretilen yerlerinden. Bu balı yapan arılar da bizim bildiğimiz arılardan değil, Kafkas yöresinin arıları. Oldukça becerikli ve çalışkan bu arı takımının yüksek rakımlı yaylalarda yaptıkları ballar da hem çocuklarınız hem de sizin için çok yararlı. Tümüyle yaban kır çiçeklerinden gelen aroması ve hiçbir ilaçlamaya maruz kalmamış organik yapısıyla doğal bir ilaç görevi de gören bu bal uzun süre bozulmayan kristalize bir yapıya sahip. Petek halinde de satın alabileceğiniz Kars balını tıpkı gravyer gibi şehirdeki birçok şarküteride bulmanız mümkün.

Kars'ta Yemek Yemeye Nereye Gidilir?

En güzel Kars lezzetlerini tadabileceğiniz ve sunumlarını da seveceğiniz Kars restoranlarını ise aşağıda sizler için sıraladık. Değişik dokusu ve sıcacık insanlarıyla yine gidilecek yerler arasına alacağınız Kars’ta bol keşifli, bol lezzetli keyifli bir gezi dileriz.

• Kars Kaz Evi : Yusufpaşa Mah. Atatürk Cad. No: 1 Kale Yolu (Kışın rezervasyon gerektiriyor)
• Han-ı Hanedan: Ortakapı Mah. Faikbey Cad. No: 100 (Deniz ürünleri de sunuyorlar)
• Hanimeli Kars Mutfağı: Ortakapı Mh. Faikbey Cad. No:16
• Pasha Cafe Kars: Gazi Ahmet Muhtar Paşa Cad. (Atatürk Caddesi) Ortakapı Mahallesi (Canlı müzik dinleyebiliyorsunuz)
• Puşkin Restaurant: Yusufpaşa Mah. Atatürk Cad. No:28 (Aşık atışması ve Kafkas gösterileri de izleyebiliyorsunuz)

Kış aylarında popüleritesi artan ve İsviçre Alpleri ayarındaki kar kalitesiyle kayak tutkunlarının gözdesi olan Kars’ta, eskilerin Rus mimarisindeki birçok nostaljik yapı, Ani Harabeleri gibi çok eski bir medeniyetin muhteşem kalıntıları, kaleler, müzeler ve pek tabii Sarıkamış Kayak Merkezi sizi bekliyor. Kars gezinizde detaylı bir rota belirlemek için detaylı bilgi bulabileceğiniz Kars Gezilecek Yerler yazımızı okuyabilirsiniz.

{search:kars-otelleri,Kars Otelleri}