Maceraperest Ruhlarıyla Bugünlere Örnek Olan Tarihin İlk Kadın Gezginleri

Kimi atladı uçağa gökyüzüne süzüldü, kimi sığamadı dünyaya, uzayı keşfetti. Bazısı zeplinle dünyayı dolaştı, bazısı ise dönemin şartları gereği erkek kılığına girdi de, yine de vazgeçmedi bu keşfetme arzusundan. "Hayır" sözcüğü onlar için pek bir şey ifade etmiyordu. Hepsine de "yapamazsın" demişlerdi ama onlar hep bir yolunu buldular. Farklı zamanlarda, farklı yerlerde ve farklı koşullarda yaşayan bu cesur kadınlar, bugün çok sayıda kadın gezgine de cesaret veriyor.

Ünlü Maceraperestler

Yaşadıkları dönemin şartlarına meydan okuyan, her şeye rağmen maceracı ruhlarını korumayı başaran bu güzel ve korkusuz kadınları saygıyla anıyor ve tüm kadınların Kadınlar Günü’nü en içten dileklerimizle kutluyoruz. 

Gezginler, maceracılar, keşifçiler ve hayal kırıklığına uğramış ruhlar... Tarih boyunca, erkekler bu sıfatlarla övülürken, kadın maceraperestlerin cesur hikayeleri genellikle gölgede kaldı. Ancak, kültürel baskılara ve sosyal sınırlamalara meydan okuyan pek çok olağanüstü kadın, bilinmeyene olan tutkularını takip etmiş ve dünyanın uzak köşelerine yolculuklar yaptılar tabii ki. İşte onlardan bazıları:

Dünyayı Gezen İlk Kadın: Jeanne Baret

Dünyayı gezen ilk kadın olarak bilinen ve Fransa doğumlu olan Jeanne Baret, 1766-1769 yılları arasında süren Louis-Antoine de Bougainville’in dünya seferine katıldı. Fakat bunu gerçekleştirirken erkek kılığına girmek zorunda kalmıştı Jeanne Baret. Çünkü o dönemlerde Fransız Deniz Kuvvetleri kadınların gemilere binmesini yasaklamıştı. Ancak bu Jeanne Baret’i durdurmadı. Göğüslerini keten bandajlarla bağlayan Jeanne Baret, oldu Jean Baret. Gezici ve doğa bilimci Philibert Commerçon’a asistanlık yapmak üzere başvuruda bulundu ve 300 kişilik gemiye bir kadın olarak binmeyi başardı. Elbette gerçek cinsiyeti sonsuza kadar saklı kalamadı. Ancak her şeye rağmen Jeanne Baret, yasaklara meydan okuyarak dünyayı görmeyi başardı ve tarihe adını yazdırmış oldu. 

Suriye Çölü'nü Aşan İlk Avrupalı Kadın: Lady Hester Stanhope

İngiliz bir sosyalist ve maceraperest olan Lady Hester Stanhope, seçkin ve tanınmış siyasi bir aileye mensup olarak dünyaya gelmişti. Genç yaşta, amcası William Pitt’in kampanyalarına destek veren Stanhope, bu toplumsal görevinden oldukça sıkılmıştı. Amcası öldüğünde Lady Hester, Ortadoğu’nun sırlarla dolu topraklarına doğru bir yolculuğa çıktı. Stanhope, her maceraperest kadın gibi gitmek isteği yere ulaşmak için elinden gelini yaptı. Erkek kılığına girdi, kılıç taşıdı, Arap atı sürdü. Suriye Çölü’nü aşan ilk Avrupalı kadın olma unvanı kazanan Stanhope, günümüzde "Çölün Kraliçesi" olarak anılıyor. Bu gezisini olgun bir yaşta gerçekleştirebilmiş olan Lady Hester Stanhope, gittiği kutsal topraklarda modern arkeoloji araştırması yapmak üzere ilk görevini üstlenmiş oldu.

Kraliyet Coğrafya Topluluğu'na Üye Seçilen İlk Kadın: Isebella Bird

Erkek egemen bir dünyada yaşamanın getirdiği sınırlamaları ortadan kaldırmak ve yakalandığı hastalığı bertaraf etmek amacıyla dünyayı gezmeye karar veren Isabella Bird, 19. yüzyılın en dikkat çekici kadın seyyahlarından biriydi. Bir kaşif, yazar, fotoğrafçı ve doğa bilimci olan Isebella Bird, Kraliyet Coğrafya Topluluğu’na, üye olarak seçilen ilk kadın olma unvanına da erişti. Seyahatlerine 41 yaşında başlayan Bird, son durağı olan Fas’tan döndüğünde 72 yaşındaydı. Çin’de dağlara tırmanan, at sırtında binlerce km kat eden Isebella Bird, Amerika, Hindistan, Türkiye, Basra Körfezi, İran, Tibet, Malezya, Kore ve Japonya’yı keşfetme şansına erişti.

Dağa Etekle Tırmanan İlk Kadın: Annie Smith Peck

Amerikalı bir dağcı ve akademisyen olan Annie Smith Peck, insanları gezmeye ve araştırmaya teşvik etmek için yaşadığı tüm maceraları kaleme alıyor ve derslerinde anlatıyordu. Annie Smith Peck’in maceraları dışında dağcılık faaliyetleri de son derece ilgi görüyor ve destekleniyordu. Peck’in son hamlesi ise, dağa tırmanırken pantolon ve tulum yerine etek giymek oldu. Eteğiyle birlikte Peru’da bulunan Coropuna Dağı’nın zirvesine, üzerinde kadınların oy kullandıkları bir bayrak dikti. Böylece Peck, kadınların seçme ve seçilme hakkını savunmak amacıyla organize olmuş radikal kadın hakları savunucuları topluluğu olan Süfrajet’e de desteğini göstermiş oldu. Yine Peru’da yer alan Huascaran’ın kuzey zirvesine tırmanan ilk kişi olan Annie Smith Peck’in onuruna, zirveye Cumbre Ana Peck ismi verildi. Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildikten dört yıl sonra ise Peck, Kraliyet Coğrafya Topluluğu üyeliğine seçildi. Annie Smith Peck, 82 yaşında, New Hampshire’daki 5367 rakımlı Mount Madison’a tırmandı.

Gabon'u Keşfeden İlk Avrupalı Kadın: Mary Kingsley

Soylu kadınların dahi Londra sokaklarında tek başlarına yürümelerinin yasak olduğu bir zamanda Mary Kingsley, Batı Afrika’nın ayak basılmamış topraklarını keşfediyordu. Henüz 30 yaşındayken ailesini kaybeden Mary Kingsley, bu olaydan sonra özgürce gezmeye başladı. Afrika’daki Ogowe Nehri’ni geçen, kimsenin cesaret edemediği Kamerun Dağı’nın zirvesine tırmanan Kingsley, Gabon’un derinliklerini keşfeden ilk Avrupalı oldu. Batı Afrika seyahatini anlattığı kitabında Mary Kingsley, Avrupa emperyalizmine karşı tutumunu dile getirdi ve insan haklarını savundu. Kingsley’in seyahatleri sırasında taktığı şapkası da günümüzde Kraliyet Coğrafya Topluluğu’nun müzesinde sergileniyor.

İngiliz Emparyelist Politikasını Şekillendiren Kadın: Gertrude Bell

Gertrude Bell, gerçekten de çok sayıda olaya öncülük etmiş bir kadındı. Uzmanlığı, kararlılığı ve merakı onu dağların tepesine götürdü. O bir arkeolog, dilbilimci ve dönemin en büyük kadın dağcısıydı. 1920’li yıllarda Irak’ta modern devletin kurulmasında önemli bir rol üstlenen Gertrude Bell, Oxford’da, modern tarihte arkeoloji, mimari ve oryantal dillere büyük katkılar yaptı. İngiliz Askeri İstihbaratı’na verdiği destekten dolayı birinci sınıf diplomaya sahip ilk kadın oldu. Uzun yıllar diplomatik hizmetlerde bulundu. Sonrasında ise Suriye’de, Mezopotamya’da, Asya’da ve Arabistan’da çıktığı uzun ve zorlu yolculuklarla derinlemesine edindiği bilgiler ve tanıştığı kişiler sayesinde İngiliz emperyalist politikasını şekillendirdi.

Araştırmacı Gazeteciliğin Öncüsü: Nellie Bly

Amerika’nın en önemli kadın gazetecilerinden biri olan Nellie Bly, yaşadığı dönemde sadece hemcinslerinden değil, erkek gazetecilerden de çok daha cesur bir gazeteciydi. Jules Verne’nin 80 Günde Devr-i Alem kitabının kurgusal kahramanı Phileas Fogg’u yenmek için dünya etrafında trenle yolculuğa çıkan Nellie Bly, bu yolculuğunu 72 gün 6 saat 11 dakikada tamamladı. Nellie Bly, bir defasında da, deli numarası yaparak New York’taki bir kadınlar akıl hastanesindeki koşulların ne kadar da barbarca olduğunu açığa çıkardı. Araştırmacı gazeteciliğin öncülerinden olan Nellie Bly, diğer pek çok kadın gazetecinin de önünü açmış oldu.

İlk Siyahi Kadın Pilot: Bessie Coleman

Bessie Coleman, pilot olmak için yanıp tutuşan bir kadındı. Ancak Amerika’daki ırk ve cinsiyet ayrımcılığı yüzünden Amerika’daki pilot okullarının hiçbiri Bessie’yi kabul etmedi. O da pilotluk lisansını almak üzere Fransa’ya gitti. Havada yaptığı manevralarla dikkat çeken Bessie Coleman, Afro-Amerikalılar için bir pilot okulu inşa etmek üzere para toplamaya başladı. Bu amaçla ABD’nin dört bir yanına uçtu. Ne yazık ki Bessie Coleman, bu hayalini gerçekleştiremeden, bir uçak kazasında hayatını kaybetti.

Ortadoğu'yu Keşfeden İlk Kadın: Freya Stark

İngiliz kaşif ve yazar olan Freya Stark, daha önce hiçbir Avrupalı’nın, hatta bir kadının gitmeye cesaret edemeyeceği uzak coğrafyalara gitti. Türkiye ve Ortadoğu’nun uzak bölgelerine seyahatler yapan Freya Stark, Bağdat’ta olduğu sıralarda İslam dünyasının bilinmeyen coğrafyalarını araştırdı ve buraları haritaya ekledi. Bazen yürüyerek bazense eşek ve deve sırtlarında seyahat etti. Yol boyu sürekli kamp yapıyordu. Yerel tarih, kültür ve günlük yaşam hikayelerinden oluşan 24’ten fazla seyahat kitabının yazarı olan Freya Stark, yaşına ve sağlığının bozulmasına aldırış etmeden seyahat etmeye hep devam etti.

Zeplinle Dünyayı Dolaşan İlk Kadın: Lady Grace Drummond Hay

İngiliz bir gazeteci olan Lady Grace Drummond Hay, 1929 yılında dünyayı dolaşmak için uçak gemisi olarak nitelendirilen LZ 127 Graf isimli zepline bindi. Bu, dünyanın ilk zepliniydi aynı zamanda. 21 gün sonra zeplinden inen Lady Grace Drummond Hay, dünyayı zeplinle dolaşan ilk kadın olma unvanına kavuşmuştu. Dünya turu ile ilgili verdiği röportaj, önde gelen gazetelerde yayınlandı ve kariyerine hem yazar hem de havacılık uzmanı olarak devam etti. Ancak Hay’ın maceraları henüz bitmemişti. Bu olaydan sonra 10 yıl daha dünyayı gezen Layd Grace Drummond Hay, deneyimlerini yazmaya devam etti. İkinci Dünya Savaşı sırasında Filipinler’de bir Japon kampında esir tutulan Lady Grace Drummond Hay, serbest bırakıldıktan kısa bir sonra hayatını kaybetti.

Uzaya Çıkan İlk Kadın: Valentina Tereşkova

Moskova’da küçük bir Rus köyünde dünyaya gelen Valentina Tereşkova, kozmonot olmadan önce bir tekstil fabrikasında montaj işçisi olarak çalışıyordu. Aynı zamanda amatör bir skydiving sporcusu olan Valentina Tereşkova, 1963 yılında pilotluk için 400’ü aşkın başvuru ve 5 finalist arasında birinci seçildi ve uzayda, Dünya’nın yörüngesinde 48 tur atarak yaklaşık 3 gün geçirdi. Böylece uzaya çıkan ilk kadın olma unvanına kavuşan Valentina Tereşkova, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından aktif olarak siyasetin içerisinde yer aldı. Günümüzde 81 yaşında olan Valentina Tereşkova, hala daha Rusya’da bir kahraman olarak görülüyor. 

Ek olarak Ölmeden Önce Yaşamanız Gereken 12 Macera başlıklı blog yazısına da göz atabilirsiniz.