Uzay Turizmi: Anne, Bu Yaz Ayda Kamp Yapmak İstiyorum

Kulağa bilim kurgu konusu gibi gelse de ilk yolcular uzay turizmin tadına çoktan vardılar bile. Bu fantastik yolculuğa şimdilik aklımızın almayacağı paralar verilse de bir gün isteyen herkes gidebilecek mi? Peki bu paralar dünya için kullanılsa olmaz mıydı? Roketlerin saldığı karbon emisyonları ya ne olacak? Heyecanlı sürecin peşini elbette eleştiriler de takip edecek. Gelin biz uzay turizminin ne olduğundan, şu an bunun için neler yapıldığından bahsedelim.

Uzay Turizmi Nedir?

Yarım asırdan fazla bir süredir Uzay Çağı’nda yaşıyor olsak da, uzaya gitmek son derece nadir bir durum. Hepsi ABD ve Rusya hükümeti tarafından gönderilen 600’den az insan, Kármán çizgisinin üzerine çıktı. Ancak Virgin Galactic ve Space X gibi özel uzay şirketlerinin yükselişi ile uzaya yolculuk kavramı farklı bir boyut da almaya başladı. Firmalar, önümüzdeki birkaç yıl içinde özel astronotları, yani uzay turistlerini yörünge veya alt yörünge uçuşlarına koyma planlarını açıkladılar.

Başlangıçta bu roketlerden birine binmenin maliyeti en az yüz binlerce dolar olacak. Bu demek oluyor ki bir süre yalnızca en zengin insanlar bu ayrıcalığa erişebilecek. Ancak roket ve kapsül tasarımındaki ilerlemeler fiyatları etkileyecek ve daha mütevazı serveti olan insanların bir bilet alabilecekleri noktaya kadar geleceği de ön görülüyor.

Kaç Çeşit Uzay Turizmi Var?

Alt Yörünge Uzay Turizmi

Alt yörünge uzay uçuşu ile deniz seviyesinden 100 kilometre (62 mil) daha fazla bir yüksekliğe ulaşılır. Yani Kármán çizgisine varılır. Burası da Dünya atmosferinden aerodinamik kaldırma kuvvetiyle kendisini destekleyecek kadar hızlı uçan bir aracın yörünge hızından daha hızlı uçtuğu noktadır.

Yörünge Uzay Turizmi

2020 itibariyle Space Adventures, Dünya'nın yörüngesine turizm uçuşlarını koordine eden tek şirkettir. Virginia merkezli şirket, ultra zengin bireyleri Uluslararası Uzay İstasyonuna Soyuz uzay aracı ile uçurmak için Rusya ile birlikte çalıştı. Turistler arasında girişimci ve uzay yatırımcısı Anousheh Ansari ve Cirque du Soleil'in kurucu ortağı Guy Laliberté vardı. Bu görevlerin her biri yaklaşık 20 milyon dolar olarak fiyatlandırıldı. SpaceX ve Boeing, turistleri yörüngeye taşıma planlarında başarılı olurlarsa, uzay endüstrisi yakında bir turizm devrimine yönelebilir.

Dünya Yörüngesinin Ötesinde Turizm

Şubat 2017'de Elon Musk, SpaceX tarafından bir Ay döngüsü uçuşu için iki kişiden önemli miktarda para alındığını ve bunun 2018'in sonlarında gerçekleşebileceğini duyurmuştu. Musk, görevin maliyetinin, Uluslararası Uzay İstasyonu’na 2017'de yaklaşık 70 milyon ABD doları olan bir astronot göndermenin maliyeti ile "karşılaştırılabilir" olacağını söyledi. Teklif, 2018'de bunun yerine Starship fırlatma sistemini kullanacak şekilde değişti.

Elon Musk Eylül 2018'de düzenlediği bir basın toplantısında, şirketin Ay'a 2023'te gerçekleştireceği uçuşun yolcusunun Japon iş insanı ve sanat koleksiyoncusu Yusaku Maezawa olacağını açıkladı. Aynı zamanda Yusaku Maezawa tarafından finanse edilen dearMoon projesinin gerçekleştirilmesi planlanılıyor. Proje ile birlik sanatçılar ay çevresinde 6 gün boyunca ücretsiz olarak seyahat edebilecekler. Bu vesile ile uzay turizm deneyimine sahip olan sanaçıların yaratıcılıklarını geliştirebileceği, onlara ilham olabileceği düşünülüyor.

Tüm bunların yanında Elon Musk, Starship’n 2024 yılından önce Ay’a insan götürebileceklerini öngörüyor. Starship'in insanları Ay'a, Mars'a ve ötesine taşıyabilen tarihteki en güçlü roket olacağını da iddia ediyorlar. Space Adventures şirketi ise Ay'a bir çevre gezisi olan DSE-Alpha üzerinde çalışıyorlar. Sıkı durun, yolcu başına fiyat 100 milyon dolar olduğunu 2005 yılında duyurmuştu.

İlk Uzay Turisti Kim?

Yıldızlara ulaşmak çoğu insan için bir hayalden başka bir şey değil. 28 Nisan 2001’de Dennis Tito ise bu dileğini gerçekleştirdi. Kendisi bir astronot değil, tahmin edebileceğiniz gibi zengin bir iş insanı. Uluslararası Uzay İstasyonu’nu ziyaret eden ilk turisti olmak adına Rus Soyuz uzay aracındaki bir koltuğu 20 milyon dolara satın aldı. Kendi parası ile uzaya çıkan ilk turist olarak tarihe geçti. O zamandan beri de sadece 7 kişi onu takip etti ancak bu sayı önümüzdeki 12 ayda ikiye katlanmaya hazırlanıyor.

Amazon CEO'su Jeff Bezos, kendine bir roket şirketi kurarak Blue Origin roketi ile uzaya çıktı. 20 Temmuz'da yörünge altı uzay uçuşunda 11 dakika geçirdi. Virgin CEO'su Richardon'ın uzay uçuşundan 10 gün sonra yaptığı bu seyahat ile uzaya giden ikinci milyarder oldu.

Turist Olarak Uzaya Gitmenin Maliyeti Nedir?

Her şey iyi güzel ama peki uzaya bir bilet ne kadar? Aslında bu, kiminle rezervasyon yaptığınıza oraya nasıl gitmek istediğinize ve şanslı olup olmadığına bağlı. Amazon ve Blue Origin şirketlerinin kurucusu Jeff Bezos’a, uygun bir yörünge uçuşu ve Uluslararası Uzay İstasyonu ziyareti için bir uzay biletinin 55 milyar dolar gibi cüzi (!) bir bedele mal olduğunu bilmelisiniz. MoneyTransfers.com internet sitesindeki bir makale, Blue Origin ve Virgin Galactic gibi yörünge altı uzay yolculuğunun on yıl içinde yaklaşık 100 bin dolara mal olabileceğini tahmin ediyor.

"Biz fakirler de bir gün istersek uzaya turist olarak gidebilir miyiz?"

Tabii ki hayır! Ama üzülmeyin çok düşük de olsa bir şansınız olabilir. Omaze.com üzerinden Virgin Galactic biletleri kazanmak için bir yarışmaya katılarak şansınızı deneyebilirsiniz. Siteye tıklama zahmetine girmeyin ne yazık ki “Omaze is unavailable in your location” diyor yani ülkemizde aktif değil. Blue Origin ve Virgin Galactic’teki uzay turizmi uçuşları arttıkça muhtemelen daha fazla yarışma ve çekiliş olacak.

Tucson, Arizona merkezli World View Enterprises şirketi, yolcuları devasa bir helyum balonundan sarkan lüks bir gondolda 100 bin fit yüksekliğe gönderme planlarını duyurdu. Bu yükseklik tam olarak uzay olmasa da bu noktadan uzayın karanlığını ve dünyanın eğriliğini görmek mümkün. Sekiz müşteri iki saatini tırmanışta, iki saatini seyirde ve bir ya da iki saatini de yere dönerken harcayacak. World View, 2018'de insanlı testlere başlamayı umduğunu, ancak turist uçuşları için belirli bir tarih sunmadığını söyledi. Bir biletin 75 bin dolara mal olması bekleniyor. Şirketin kurucu ortağı ve baş teknoloji sorumlusu Taber MacCallum, hedef kitlenin Ferrari'sini ve üçüncü evini satın almış, hakkında konuşmak ve paylaşmak için bir deneyim arayan Baby Boomerlar olduğunu söylüyor.

Uzay Turizmi İyi Bir Fikir Mi?

Uzay turizmi endüstrisi geliştikçe, uzay uçuşu katılımcılarının safları artacak. Yörünge altı ve yörünge uçuşlarına kaçınılmaz olarak yıllar sonra Ay ve Mars yolculuklarına da yol açabilir. Bu süre zarfında uzay turizmi tam teşekküllü bir endüstri olarak faaliyet gösterecek ve gerçekten uzayın sınırlarını gözler önüne serecek. Fırlatma sırasında roketler, dört ile on kat daha fazla nitrojen oksit yayabilir. Bir uzay uçuşunda dört ya da daha fazla turist için CO2 emisyonları, uzun mesafeli bir uçuşta yolcu başına bir ila üç tondan 50 ile 100 kat daha fazla olacaktır. Peki, uçuş sayısı arttığında ne olacak? Wall Street Journal'ın haberine göre Virgin, on yılın sonunda yılda 400 uçuş gerçekleştirmeyi umuyor. Ayrıca diğer iki şirketin aksine, SpaceX, Eylül ayında özel ilk uzay yolculuğunu 4 uzay turisti ile gerçekleştirdi. Daha önce yapılan hesaplamalara göre bu uçuşun 395 transatlantik uçuş değerinde karbon emisyonuna eşdeğer olduğu söyleniyor.

Uzay turizmi (ve genel olarak fırlatma teknolojisi) ekolojiye etkisi nedeniyle eleştiriliyor. Uzay aracı motorlarından kaynaklanan siyah karbonun neden olduğu kirliliği şu sıra çok konuşuluyor. Virgin Galactic, bu sorunu, iklim değişikliği üzerindeki etkisinin küçük olduğunu ve ayrıca gelecek için sürdürülebilir yakıtlara yatırım yapmayı planladığını söyleyerek küçümsedi. Blue Origin ise su buharı olarak yanan sıvı hidrojen ve sıvı oksijene güveniyor. Ancak eleştirmenler yakıtları üretmek için hâlâ elektrik gerektiğini de hatırlatıyorlar.

DİPNOT - Karman Çizgisi: Dünya'nın yaklaşık 100 km üzerinde, uzayın başlangıcını gösteren nokta. Bu irtifa, Fédération Aéronautique Internationale tarafından seçilmiştir. - Boomer: 1946 ile 1964 arası doğan jenerasyon.

Uzay Turizmi hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Bir gün Dünya'da herhangi bir yere gitmek kadar kolay olacak mı sizce uzaya gitmek? Yorumlarda görüşlerinizi belirtmenizden mutluluk duyarız.