Bomonti Bira Fabrikası

Bomonti Bira Fabrikası, Osmanlı İmparatorluğu’ nun ilk modern yerli bira üretim tekniği ile imalata başlamış olan fabrikasıdır. Bomonti Bira Fabrikası adını İstanbul\’ un en eski semtlerinden birine vermiş olup sahibi, Efes Pilsen\’ dir.

1839 yılının sonlarında Osmanlı İmparatorluğu’ nun Batı\’ ya açılma sürecinde, bira Osmanlı topraklarına giriş yapmış ve halk arasında yavaş yavaş tanınmaya başlamıştır. 1840\’ lı yıllarda ise, bira ile tanışan halk tarafından Osmanlı topraklarında ilk birahaneler açılmaya başlamıştır. Osmanlı\’ da bira üretimi 1896 yılında 12. 000 hl.

yani 1, 2 milyon litredir. Zamanla bu oran hızla artmıştır ve 1913-1914 yılları arasında ülkede kayıtlara geçen yaklaşık 9, 9 milyon litre bira üretimine ulaşılmıştır. Daha sonra Kurtuluş Savaşının ve Birinci Dünya Savaşı’ nın başlamasının da etkisiyle üretim yok denecek kadar azalmıştır.

Savaş sonrası kurulan yeni cumhuriyetle birlikte üretim yavaş yavaş hızlanmaya başlamıştır. 1913-1914 yıllarında üretilen 9, 9 milyon litre biraya Türkiye Cumhuriyeti döneminde ancak 1940\’ lı yıllarda ulaşılmıştır. 1902 yılında kardeşler işletmelerini bu gün İstanbul Tekel Bira Fabrikası, eski adıyla Bomonti Bira Fabrikası’ nın bulunduğu yere naklettiler.

1912 yılında Bomonti kardeşler ve rakipleri olan Nektar Şirketleri birleşerek Bomonti-Nektar Birleşik Bira Fabrikaları şirketini kurmuşlardır. Osmanlı sınırları içerisinde 1890 yılında İstanbul Feriköy\’ de İsviçreli Bomonti kardeşler tarafından kurulan Bomonti Bira Fabrikası, yeni kurulan cumhuriyetle birlikte 1938 yılında Tekel\’ e geçmiştir.

Bomonti Bira Fabrikası ana binasına zaman içinde yeni üniteler eklenmiştir. Eklenen bu ünitelerle fabrika bugün 40 dönümlük bir arazi üzerinde yer almaktadır. Bu ünitelerden biri olan Bomonti Bira Bahçesi 1930’ lu yıllarda İstanbul halkının hizmetine açılmış. Halka açılan bu bahçe 1950\’ li yıllara tekrar halka kapatılmıştır.

1938 yılında Tekel yönetiminde üretimine devam eden fabrika, uzun yıllar sonra Efes Pilsen tarafından satın alınmıştır. 1976 yılında 37 milyon litre bira üretime ulaşmış olan fabrikanın, 1991 yılında üretimi durdurulmuş ve fabrika binası boşaltılmıştır. Bina ve arsası başka bir firmaya satılarak başka bir projeye başlanmıştır.