Tarihi 1473 yılına uzanan ve Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Ermeni Patrikhanesi, o dönem Osmanlı Devleti’nde yaşayan Ermenilerin ruhani ve dünyevi işlerini yönetme amacını taşımaktadır. Bugün Kumkapı’da yer alan patrikhanenin tarihte bir de ilginç bir hikayesi bulunmaktadır.
Anlatılana göre Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethinde önce Bursa’ya gelir ve burada Bursa Ermenileri Episkoposu Hovagim ile görüşmek ister. Görüşmeleri sırasında padişah İncil okuyan Hovagim’e ne okuduğunu sorar. O da Allah kelamı. diye cevap verir. Bunun üzerine Fatih Hovagim’den rastgele bir sayfa açmasını ve tercüme etmesini ister. Kitabın krallarla ilgili olan sayfası açılır ve Hovagim, Sultanım siz geniş yerler fethedecek ve tüm dünyanın sultanı olacaksınız. der. Bütün dünyanın içerisinde Constantinople’ün olup olmadığını soran padişah karşısında Buna ne şüphe! cevabını alınca Hovagim’ bir söz verir. Söylediğine göre Fatih İstanbul’u fethederse cemaatini oraya yerleştirecek ve Hovagim’i patrik ilan edecektir. Şehri fethetmesinin ardından verdiği sözü tutması üzerine ise Ermeni Patrikhanesi yaptırılmıştır.
İlk olarak Samatya’daki Sulu Manastır Ermenilere verilmiş daha sonrasında ise patrikhane Kumkapı’ya taşınmıştır. Birçok kez yangın gören ve zaman içerisinde tahribata uğrayan Ermeni Patrikhanesi pek çok restorasyon çalışmasına uğramıştır.