Kayaların oyularak içerisine yapılmış olan Eski Gümüş Manastırı, Niğde il merkezine yaklaşık 9 km uzaklıktaki Gümüşler kasabasında yer almaktadır. Görünümü oldukça ilgi çekici olan yapı, il merkezine yakın olmasına rağmen çok sık ziyaret edilmeyen adeta saklı bir cennettir. Manastırın yapılış tarihinin M.S 10 ile 13. yy’a uzandığı düşünülmektedir. En dikkat çekici özelliklerinden biri yapının oldukça sanatsal bir işçiliğe sahip olmasıdır.
Kasaba ismini "gümüş"ün bölgede önemli bir yer altı kaynağı olmasından aldığı bilinmektedir. Eski Gümüş Manastırı’nda İngiliz arkeologlar 1962 yılında kazı çalışmasına başlamıştır. Yapı Osmanlı döneminde Müslüman olmayan halk tarafından ibadet yeri olarak kullanılmıştır. Manastırın kuzeyinde bulunan kilisesi üç apsisli olup, kapalı haç planına sahiptir. Ayrıca kubbesi merkezidir.
Eski Gümüş Manastırı’na giriş bir avlu içerisinden yapılmaktadır. İçeri girdikten sonra karşınıza çıkan fresk ve motifler dönemin en iyi örneklerinden sayılmaktadır. Burada tüm ayrıntılarıyla tasvir edilen sahneler İsa’nın doğumu ve mabede takdim edilmesi, havariler, Meryem’in tasvirleri ve meleklerdir. Manastırı önemli yapan şey ise genelde durgun biçimde resmedilen Meryem Ana’nın dünyada ilk gülümsediği freskin burada yer almasıdır.