Priene Antik Kenti

İlk kent, büyük olasılıkla Latmos körfezindeki bir yarımada üzerinde yer alıyordu ve iki limanı vardı. Bu ilk yerleşmeden günümüze ulaşan belge, ön yüzünde Athena başı görülen ve MÖ 500 tarihinde basılmış olan elektron bir sikkeydi. Priene kenti günümüzdeki yerine, MÖ 350\’ de kurulmuş olup, sağlam bir kent duvarı ile çevrilmiştir.

Günümüzde de surların bazı kesimlerinde rustik duvar işçiliğinin güzelliği dikkat çekicidir. Usta mimar Miletoslu Hippodamos\’ un ızgara planı ile yamaca oturtulan kent, yöreye ait gri-mavi mermerden inşa edilen yapılarıyla, dört set olarak inşa edilmiştir.

İonya\’ nın 12 kenti olan Miletos, Priene, Myus, Ephesos, Kolophon, Erithrai, Klazomenai, Foça, Samos, Kios, Teos ve Lebedos\’ un meydana getirdikleri dini ve siyasi birliğin toplantı merkezi olan Panionion Priene\’ nin sınırları içinde kalıyor ve buradaki törenleri Prieneliler yönetiyordu. Naulocho adında bir limanı vardı.

Menderes ırmağının taşıdığı mil birikimleri, Priene\’ yi denizden uzaklaştırmış ve Roma Dönemi\’ nin sonlarına doğru kent önemini yitirmiştir. Ancak Bizans Dönemi\’ nde önemli bir piskoposluk merkezi olmuştur. 13. yy. da tümüyle terk edilen kentin, kale duvarlarıyla çevrelenmiş üç büyük giriş kapısı vardır. MÖ 4.

yüzyılda inşa edilen 5000 kişilik, çağın en güzel tiyatrolarından birine sahip olan Priene, Mısır tanrıları Anubis ve Serapis\’ e ait tapınaklarıyla muhteşemdir.

Priene\’ de kaçırmamanızı tavsiye ettiğimiz diğer tarihi yapılar ise agora, kutsal stoa, Zeus Olympos temenosu, meclis toplantılarının yapıldığı 640 kişilik bouleterion (kent meclisi), ileri gelen konukların ağırlanıp barındığı konuklar evi (pyrtaneioum), kilise, stadium ve İskender evidir. Demeter temenosu akropolün eteğindedir.

Tanrıça Athena için ion tarzında yapılan tapınak, kentin en hakim yerine kurulmuştur. Önde 6, yanlarda 11 sütun bulunan tapınağın cella bölümünde, Athena\’ nın altın ve fildişinden yapılma heykeli yer almaktaydı. Bu tapınağı, dünyanın yedi harikasından biri olan Mausoleum\’ un (Halikarnas Mozolesi) mimarı Pytheos inşa etmiştir.

Tapınak sunağının günümüzde yalnız bir bölümü ayaktadır. Priene antik şehrini Kuşadası, Didim ve Selçuk da kalan turistler yoğun olarak ziyaret etmektedir.