Kocaeli ve çevresi neredeyse 5 bin yıllık bir geçmişe sahiptir. Bölgenin pek çok medeniyete ev sahipliği yapması ve şehrin altında paha biçilmez tarih hazinelerinin barındıran İzmit’teki Kocaeli Arkeoloji Müzesi, iki bölümden oluşmaktadır. Bölümlerden biri arkeoloji ve etnografya olarak diğeri ana müze tarafıdır. 1967 yılında ziyarete açılan müze binası, Kocaeli’nin merkez ilçesi İzmit’tedir. İzmit ilçesinin Kozluk mahallesine bağlı İstasyon caddesi üzerinde eski gar alanında konumlanmıştır. 21 dönüm alan sahip olan eski gar alanındaki müzenin planını Alman Otto Ritter çizmiştir. Alan içerisindeki yapılar ise 1873 ile 1910 yılları arasında inşa edilmiştir. Günümüzde kullanımda olup hizmet veren eski gar ve ambar binaları bir bütün halinde değerlendirilerek tüm binaların restorasyon çalışmaları tamamlanmıştır. Yapılan yenileme çalışmalarının ardından eski gar binası, Kocaeli Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu olarak hizmet vermektedir. Bu devasa alanın eski demiryolu güzergahında olması sebebiyle de düzenlenen vagon restoran Türkiye’de ilk olma özelliği taşımaktadır. Şimdilerde Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi olarak hizmet veren alan içinde tamir atölyesi, su deposu, lojman binası yer almaktadır. Arkeolojik ve Etnografik eserlerin sergilenmesi için de alanda bulunan iki adet tekel deposu birleştirilerek teşhir salonları oluşturularak hizmete açılmıştır. Müze alanındaki Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi’nde; Paleolitik, Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait eserler sergilenmektedir. Müze içinde sergilenen eserler Kocaeli ve çevre illeri ile ilçelerinden çıkan eserlerden oluşmaktadır. Alan içerisinde yer alan ve 2004 yılında restorasyon çalışmalarına başlanarak 2007 yılı başlarında ziyarete acılan Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, teşhir salonlarının yanı sıra, zaman zaman organizasyonların düzenlendiği 130 kişilik bir konferans salonuna da sahiptir. Sadece dini bayramların birinci günü saat 13:00’e kadar kapalıdır. Onun dışında haftanın her günü açık olan müzenin girişi: 5TL’dir.