16. yüzyıl Osmanlı dönemine ait bir eser olan Kurşunlu Camii ve Külliyesi, Osmanlı Devleti vezirlerinden Çoban Mustafa Paşa tarafından 1517 yılında yaptırılmış. Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi’nde yer alan vakıf kaydına göre Kurşunlu Camii ve Külliyesi, Büyük Kervansaray haricinde, külliye içerisindeki binaların tümü Vezir Çoban Mustafa Paşa tarafından 1517-1525 yılları arasında yaptırılmış. Klasik Osmanlı mimarlığında adı bilinen ilk mimarbaşı olan Acem Ali’nin mimarlığını üstlendiği Kurşunlu Camii ve Külliyesi; cami, şadırvan, medrese, talimhane, harem imaret, Mevlevi şeyhlerine ait türbe ve iki kervansaraydan meydana geliyor.
İmaret: Vakfiyeye göre, ambar, yemek salonu ve mutfaktan oluşan imaret bölümü, kubbeli bir aşhaneye ve yemekhane yapısına sahip. Giriş bölümünden sonra enlemesine atılmış dört sivri kemerle desteklenen tonozla örtülü bir yapıdan meydana geliyor.
Aşevi: Anıtsal özellikteki bacası ile 19. yüzyılın sonlarından itibaren saat kulesi olarak 1960’lı yıllara kadar kullanılan aşevi, imaretin mutfağı olabilecek batı girişinin kuzeyinde yer alıyor.
Kervansaray: Kesme ve doğal taşın bir arada kullanılmasıyla inşa edilmiş olan kervansaray, 1529’dan sonraya tarihleniyor. Günümüzde nikah salonu olarak kullanılıyor.
Şadırvan: 1536 yılında Matrakçı Nasuh’un çizdiği minyatürde görülebiliyor. Ancak yapılan onarımlar neticesinde orijinalinden bir hayli uzaklaşmış durumda.
Cami: Kubbesi kurşunla kaplı olmasından dolayı Kurşunlu Camii olarak anılıyor. Külliyede kitabeye sahip tek yapı olan Kurşunlu Camii, kare planlı bir kubbeyle örtülü olup, beş bölümden ve son cemaat yerinden oluşuyor.
Olur da bir gün yolunuz Eskişehir’e düşerse eğer, Kurşunlu Camii ve Külliyesi’ni de ziyaret etmeyi ihmal etmeyin. Şimdiden keyifli bir tatil geçirmenizi dileriz.