Kurtuluş Cami

Gaziantep’in Tepebaşı semtinde yer alan Kurtuluş Cami olarak bilinen yapı 1892 yılında Valide Meryem Kilisesi (St. Mary) olarak inşaa edilmiştir. Önceleri kilise ve hapishane olarak kullanılan bu yapı, daha sonraki yıllarda camiye dönüştürülmüştür. Gaziantep’in en büyük camilerinden olan yapı müthiş bir tarihi miras olup eski heybetinden hiçbir şey kaybetmemiştir. Haç biçimindeki dikdörtgen planlı yapını içi mihraba dik sütunlarla üç sahnaya ayrılmıştır. Haçın kolları dıştan alınlık şeklinde olup içten de çapraz tonozlarla örtülmüştür. Caminin ortası yuvarlak kasnaklı ve oldukça yüksek kubbeye sahiptir. Duvarlar kesme taştan yapılmış ve üzerinde ilk iki sırada sivri kemerli, üst sırada da yuvarlak pencereler yer almaktadır. Kırma bir çatı ile örtülmüştür tavan. Dikdörtgen bir niş şeklinde dışarıya çıkmalı olan mihrabın duvarına üç sıra halinde pencere dizisi konumlandırılmıştır. Alınlığın ortasında da yuvarlak bir pencere yer alır. Cami, ana hatlarıyla bakıldığında gotik üslubu yansıtmaktadır. Kilisenin çanı Londra’da yaşayan Hirant Köşkeryan adındaki bir Ermeni tarafından Brezilya’da yaptırılarak getirtilmiş ve buraya takılmıştır. Ağırlığı bir ton olan bu çan, günümüzde Gaziantep Müzesi’nde koruma altındadır. Yapı camiye çevrildikten sonra minare olarak düzenlenen çan kulesi, kare kaide üzerinde yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Tarih caminin toplamada 5 adet giriş - çıkış kapısı vardır. Bunlardan ikisi kuzeye, diğer ikisi güneye, ana kapısı ise batıya açılmaktadır.