Kapadokya'nın en son keşfedilen yeraltı şehri olarak bilinen Mazı Yeraltı Şehri, ismini, bulunduğu Mazı Köyü'nden alıyor. 1995 yılında bir çoban tarafından tesadüfen bulunan Mazı Yeraltı Şehri, arkeologların gerçekleştirdiği kazı çalışmaları ile gün yüzüne çıkarılmış. Kapadokya'nın sırlarla dolu keşif noktalarından biri olan Mazı Yeraltı Şehri, bir erken Roma dönemi eseri.
Köyün batısındaki dik bir yamaca konumlanmış olan şehrin yer aldığı vadi ve plato, Bizans dönemine ait çok sayıda kaya mezarı ve kilise ile çevrelenmiş durumda. Kapadokya'daki diğer yeraltı şehirlerinde de olduğu gibi Mazı da, korunma ve sığınma amaçlı yapılmış.
4 değişik yerden girişi bulunan Mazı Yeraltı Şehri'nde, girişlerin denetimi büyük taşlarla sağlanmış ve rahatça sürülebilmesi için küçük odacıklar şeklinde yapılmış sürgü taşı yuvaları kullanılmış. Sürgü taşının ortasındaki küçük delikler ise mızrakların yerleşmesi amacını taşıyor. Böylece düşmana karsı savunma sağlandığı görülüyor.
8 katlı bir yeraltı şehri olan Mazı'da, giriş katının ahırlara ayrıldığı görülüyor. Aslında bu tipik bir yeraltı şehri özelliği olmasına karşın, tek bir farkla diğerlerinden ayrılıyor diyebiliriz; ahırın ortasında hayvanlar için yapılan kayadan oyulmuş yalakların olması ve bu yerleşkelerin sayıca fazlalığı.
Bunun ise tek bir anlamı var; 6000 kişinin yaşadığı düşünülen Mazı Yeraltı Şehri'nde ana geçim kaynağının hayvancılık ve refah düzeyinin oldukça iyi düzeyde olması. Sığınmaktan ziyade, uzun süre yaşamak için inşa edilmiş sanki Mazı Yeraltı Şehri. Mazı Yeraltı Şehri'nin merkezine doğru ilerlediğinizde ise karşınıza düzensiz taşlarla örülmüş bir koridor çıkıyor.
Koridordan sonra sütunlu bir yerleşkeye varılıyor. Burası da yalaklı bir ahıra açılıyor. Ahırdan sonra da moloz taşlardan örülmüş bir bacanın bulunduğu ve üzümlerin aşağı dökülüp şıraya çevrildiği şırahaneye geliniyor. Kısa bir koridordan devam ettiğinizde, karşınıza çıkan sürgü taşlı kapının ardında bir kilise yer alıyor.
Yine burada 20 metre derinliğinde bir kuyu bulunuyor ki, bu kuyu aslında Mazı Yeraltı Şehri'nin derinliği hakkında bizlere ipucu veriyor diyebiliriz. Kilise ise, henüz tamamı ortaya çıkmamış çok büyük bir yerleşim alanının varlığını kanıtlar nitelikte. Mazı Yeraltı Şehri'nde, kenarlarına tırmanmak için küçük yontuların yapıldığı gizli bir baca da yer alıyor.
Bu baca, diğer mekanlara geçişi sağlamak amacıyla tünel gibi kullanılmış. Mazı Yeraltı Şehri'ni diğerlerinden ayıran en önemli özelliklerden biri de, bacaların üst katlardaki mekanları uzun ve dar pasajlarla, alt katları ise nispeten daha dar ve kısa pasajlarla birleştirebilecek şekilde tasarlanmış olması ki bu resmen bir mühendislik harikası.
Ancak ne yazık ki bacaların çoğu kapandığı için şehrin nereye kadar uzandığı tam olarak bilinemiyor. Mazı Yeraltı Şehri'nde göze çarpan bir diğer detay da; depoların, oturma alanlarının ve mahzenlerin yanı sıra, banyo olarak kullanılmış mekanlara da rastlanıyor olması. Bu, diğer yeraltı şehirlerinde pek rastlanmayan bir özellik.
Nevşehir'in Ürgüp ilçesinin 18 km güneyindeki Mazı Köyü'nde yer alan Mazı Yeraltı Şehri, Kaymaklı Yeraltı Şehri'nin doğusunda kalıyor ve aralarında yalnızca 10 km'lik bir mesafe var. Şehre giriş ücreti 2018 itibariyle 8 TL ve Müzekart sahipleri şehri ücretsiz ziyaret edebilirler. Şimdiden keyifli bir tatil geçirmenizi dileriz.